ޣީބަ ބުނުމާއި، ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރުން: މުޖުތަމަޢު ފަސާދަކުރާ ތޫނު ހަތިޔާރެއް!

އަހަރެމެން ދިރިއުޅެމުންދާ މި މުޖުތަމަޢަކީ، އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ބަރޯސާވެ، ގުޅިލާމެހިފައިވާ ތަނެކެވެ. ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ދުލަކީ، ވަރަށް ބާރުގަދަ ހަތިޔާރެކެވެ. އެ ދޫ ބޭނުންކުރާ ގޮތަކުން، އޭގެ ސަބަބުން ވަރަށް ބޮޑެތި ފައިދާތަކެއް ލިބިދާނެއެވެ. ނުވަތަ ވަރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ވެސް ލިބިދާނެއެވެ. މި ލިޔުމުގައި ބަލައިލާނީ، އެ ދޫ ބޭނުންކޮށްގެން، އާންމުކޮށް މީހުން މާ ބޮޑަށް ސީރިއަސްކޮށް ނުދައްކާ ނަމަވެސް، މުޖުތަމަޢަށް ވަރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ދެމުންދާ ނޭދެވޭ އާދައެއްގެ މައްޗަށެވެ. އެއީ، ޣީބަބުނުމާއި، ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރުމެވެ.

ކުޑަ ރަށެއް ވިޔަސް، ބޮޑު ސިޓީއެއް ވިޔަސް، މީހުން އެއްވެ އުޅޭ ކޮންމެ ތަނެއްގައި ވެސް މިކަން ވަރަށް ފަސޭހައިން ފެންނަން ހުރެއެވެ. ބައެއް ފަހަރު ކެފޭއެއްގައި ސައިބޯން އިންނަ މީހުންގެ ކޮޅުން، ނުވަތަ ޖޯއްޔެއްގައި ތިބޭ މީހުންގެ ތެރެއިން، ނުވަތަ ސޯޝަލް މީޑިއާގެ ޕޯސްޓެއްގެ ކޮމެންޓުތަކުގެ ތެރެއިން، ވަރަށް ފަސޭހައިން ޣީބައިގެ އަޑުތައް ގަދަވެފައި ހުންނަތަން ފެނެއެވެ. ގިނަ ފަހަރު މިއީ މާ ސީރިއަސް ކަމެއް ކަމުގައި ނުދެކި، ހަމަ އެކަނި "ވާހަކަ ދެއްކުން" ނުވަތަ "ޚަބަރު ބަދަލުކުރުން" ކަމުގައި ބަލައިގެންފި ނަމަވެސް، މިއީ ހަޤީގަތުގައި މުޖުތަމަޢުގެ ބިންގާ ކޮށާލާ ކަމެކެވެ.

ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރުމުގެ ސަބަބުން ހަޤީޤަތެއް ނެތް މަޢުލޫމާތުތައް މީހުންގެ ހިތްތަކުގައި ބިންވަޅު ނެގެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން މީހުންގެ މަސައްކަތްތަކާއި، ކަރާމާތާއި، އަޚްލާޤަށް ބަދުނާމުވެ، ދިރިއުޅުން ހަލާކުވެގެންދެއެވެ. އެކަން އެނގޭއިރު، މައްސަލަ މުޅިން ގޯސްވެ، މުޅި މުޖުތަމަޢުގައި އޮޅުވާލުމުގެ ނުރައްކާ ފެތުރިގެންދެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، މީހުންގެ ވާހަކަތައް ސިއްރުގައި ދައްކައި، ދޮގު މަޢުލޫމާތު ފަތުރަން ފެށުމުން، މުޖުތަމަޢުގައި އިތުބާރުގެ މަސްރަޙު ފުނޑުފުނޑުވެގެންދެއެވެ. އެއްވެސް މީހަކަށް އެހެން މީހަކު އިތުބާރު ނުކުރާ ހިސާބަށް މައްސަލަތައް ގޯސްވެގެންދެއެވެ.

އަނެކާގެ ކިބައިން ފާޅުވާ ކޮންމެ ކަމަކީ، އެހެން ބަޔަކު ދައްކާނެ ވާހަކައެއް ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކަށް ހީވާން ފެށުމުގެ ސަބަބުން، އޯގާވެރިކަމާއި، އެއްބައިވަންތަކަން ކުޑަވެއެވެ. ޣީބައިގެ ޝިކާރައަކަށް ވެއްޖެނަމަ، އެ މީހަކަށް މުޖުތަމަޢުގައި އެކަނިވެރިކަން އިހުސާސް ކުރެވޭނެއެވެ. މީހުންގެ މަލާމާތްތަކާއި، ދޮގު ވާހަކަތަކުގެ ސަބަބުން އެ މީހެއްގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަން ގެއްލި، ފިކުރުބޮޑުވެ، ހިތްދަތިކަން އިހުސާސް ކުރެވެން ފަށާނެއެވެ. ބައެއް ފަހަރު މިކަން ގޯސްވެ، އަމިއްލަ ނަފްސަށް ގެއްލުންދީ، އަމިއްލައަށް މަރުވުމުގެ ހިތާމަވެރި ހާދިސާތަކަށް ވެސް މަގުފަހިވެއެވެ.

ޣީބަބުނެވޭ ނުވަތަ ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރޭ މީހާއަށް ނަފްސާނީ ގޮތުން ވަރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބެއެވެ. އަމިއްލަ ނަފްސަށް އިތުބާރު ކުރުން ކުޑަވެ، މީހުންނާ މުޢާމަލާތު ކުރުމަށް ފަސްޖެހޭނެއެވެ. ކަންކަމުގައި ބައިވެރިވުމަށް ޖެހިލުންވެ، ދިރިއުޅުމުގެ އުފާވެރިކަން ގެއްލިގެން ހިނގައިދާނެއެވެ. އެފަދަ ވާހަކަތަކުގެ ސަބަބުން މީހާގެ މަޤާމާއި، އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން ލިބިފައިވާ އަގު ވެއްޓި، އެމީހާ ވަކިކޮށްލާފާނެއެވެ. ވަޒީފާއެއް ހޯދުމަށް ދަތިވެ، މުޖުތަމަޢުގައި ކުރިއެރުމުގެ މަގުތައް ބަންދުވެދާނެއެވެ. ޢާއިލާގެ ތެރޭގައި، ރައްޓެހިންގެ މެދުގައި، އަދި ވަޒީފާގެ މާހައުލުގައިވެސް ޣީބަބުނުމާއި ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރުމުގެ ސަބަބުން ގުޅުންތައް ގޯސްވެ، ފޫނުބެއްދޭ ހިލާފުތަކެއް އުފެދިދާނެއެވެ.

މިފަދަ ނޭދެވޭ އާދަތަކުން އަހަރެމެން އެންމެންވެސް ދުރުހެލިވާންޖެހެއެވެ. ބުނެވޭ ކޮންމެ ބަހަކީވެސް، ފެތުރޭ ކޮންމެ ޚަބަރަކީވެސް ސާބިތުކަމެއް ހުރި އެއްޗެއްތޯ ބަލާ ޔަޤީންކުރަން ޖެހެއެވެ. އެއްވެސް ހަޤީޤަތެއް ނެތް ވާހަކަތައް ފެތުރުމަށް ފުރުސަތު ނުދީ، އެފަދަ ވާހަކަތަކުން ދުރުހެލިވާންޖެހެއެވެ. އަހަރެމެންގެ ދޫތައް ބޭނުންކުރަންވީ ހެޔޮ ބަސް ބުނުމަށާއި، އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތަކަށެވެ. ޣީބަބުނުމާއި، ދޮގު ވާހަކަ ފެތުރުމުގެ ބަދަލުގައި، އޯގާވެރިކަމާއި ހިމާޔަތުގެ މާހައުލެއް ބިނާކުރުމަށް ކޮންމެ މީހަކުވެސް މަސައްކަތް ކުރަންވީއެވެ. ދުލުން ބުނެވޭ ކޮންމެ ބަހެއްގެ ސަބަބުން މުޖުތަމަޢު ބިނާވެ، ނުވަތަ ފުނޑުފުނޑުވެގެން ހިނގައިދާނެކަން އަބަދުވެސް ހަނދާނުގައި ބަހައްޓަންވާނެއެވެ.