ރާއްޖޭގައި 'ވަރި' ގިނަވާ ވާހަކަ ދައްކާއިރު، މިއީ ޙައްލަކަށް ވިސްނާލަންވީ ވަޤުތު!

ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ދުނިޔޭގައި ވެސް ވަރި ގިނަ ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކުޑަ، މުސްލިމް ޤައުމެކެވެ. މިއީ ހަމައެކަނި ޢަދަދީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މިއީ މުޖުތަމަޢުގެ ދުޅަހެޔޮކަމާއި، ޢާއިލީ ގުޅުންތަކަށާއި، ދަރިންގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކުރާ ސީރިއަސް މައްސަލައެކެވެ. ވަރި ގިނަވަމުންދާ މި ދަނޑިވަޅަކީ މިކަމުގެ ސަބަބުތައް ދެނެގަނެ، ދެމަފިރިއެކު އެކުގައި ދެމިތިބުމުގެ މުހިންމުކަން ހަނދާންކޮށް، ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ޙައްލުތަކަކަށް ވިސްނާލުން އެންމެ މުހިންމު ވަޤުތެވެ.

ރާއްޖޭގައި ވަރި ގިނަވާ ސަބަބުތައް:

ރާއްޖޭގައި ވަރި ގިނަވާން ދިމާވާ އެތައް ސަބަބުތަކެއް ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ ކައިވެންޏަށް ތައްޔާރުވުމުގައި ހުރި ނިކަމެތިކަމެވެ. ކައިވެނީގެ ކުރިން ދެމަފިރިންގެ ޒިންމާތަކާއި، ޙައްޤުތަކާއި، ކައިވެނީގެ ޙަޤީގަތާ ބެހޭ ގޮތުން އެކަށީގެންވާ މަޢުލޫމާތުތައް ނުލިބުމަކީ ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. ހަމަ އެހެންމެ، މާލީ ދަތިކަން ވެސް ވަރީގެ ޢަދަދު އިތުރުކުރާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ޚަރަދު ބޮޑުވެ، މާލީ ގޮތުން ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި ހަމަޖެހުމެއް ނެތުމަކީ ގިނަގިނައިން މައްސަލަ ޖެހި، ގުޅުން ގޯސްވާ ސަބަބެކެވެ.

ޒަމާނާއެކު މުއާސަލާތީ ވަޞީލަތްތަކުގެ ކުރިއެރުމާއި، އިޖުތިމާޢީ ކަންކަމުގައި އަންނަމުންދާ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން، ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި މުއާސަލާތު ކުރުން ހީނަރުވެ، އެކަކު އަނެކަކަށް ދޭ ސަމާލުކަން ކުޑަވެފައިވެއެވެ. މިސާލަކަށް، މޮބައިލް ފޯނުތަކާއި ސޯޝަލް މީޑިއާ ބޭނުންކުރުމުގައި ހައްދުފަހަނަޅައި ދިއުމަކީ ދެމަފިރިން އެކަކު އަނެކަކާ ދުރުކޮށްލާ ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން، ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި ކެތްތެރިކަމާއި، ކެތްތެރިވުމުގެ ރޫޙު ކުޑަވުމާއި، ކުދިކުދި މައްސަލަތަކުގައި ވެސް ބޮޑެތި މައްސަލަތަކަށް ވާސިލްވުމަކީ ވެސް ވަރި ގިނަވާން ދިމާވާ ސަބަބެކެވެ. ޢާއިލާގެ މީހުން ކައިވެނީގެ މައްސަލަތަކުގެ ތެރެއަށް ވަދެ، ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި އޮންނަ ގުޅުން އިތުރަށް ގޯސްކުރުމަކީ ވެސް ޢާންމުކޮށް ފެންނަ މަންޒަރެކެވެ.

ދެމަފިރިންގެ ގުޅުން ހީނަރުވާ ސަބަބުތައް:

ދެމަފިރިންގެ ގުޅުން ހީނަރުވާން ދިމާވާ އެންމެ މުހިންމު ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި އެކަކު އަނެކަކަށް ދޭ އިޙްތިރާމާއި، ޤަދަރާއި، ލޯބި ކުޑަވުން ހިމެނެއެވެ. ގުޅުމެއް ފަށާއިރުގައި އޮންނަ އުފާވެރިކަމާއި، ހިތްހަމަޖެހުން ދިގުދެމިގެން ނުދަނީ ދެމީހުންގެ މެދުގައި އޮންނަ ގާތްކަމާއި، މުއާސަލާތީ ގުޅުން ކައިވެނީގެ ކުރީގެ ދުވަސްވަރުގައި ހުރި ފަދައިން ބަހައްޓަން މަސައްކަތް ނުކުރެވޭތީއެވެ. ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި އޮންނަ އަނިޔާވެރިކަމާއި، ހަޑިހުތުރު ބަސް ބޭނުންކުރުމާއި، އެކަކު އަނެކަކަށް ނަފްސާނީ ގޮތުން އަނިޔާދިނުމަކީ ގުޅުންތައް ރޫޅާލާ މައިގަނޑު ސަބަބެކެވެ.

ދިރިއުޅުމުގެ ޒިންމާތަކާއި، ދަރިން ބެލުމުގެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި ޖެހި، ދެމަފިރިންނަށް އެކުގައި ވަގުތު ހޭދަނުކުރެވުމަކީ ވެސް ގުޅުން ހީނަރުވާ ސަބަބެކެވެ. އަދި އެކަކު އަނެކަކަށް ދިމާވާ ދަތިތަކާއި، ހުރި މައްސަލަތައް އެހީތެރިވެގެން ހައްލުކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، ފަސްއެނބުރި، އެކަކު އަނެކަކަށް އިލްޒާމް އެޅުވުމަކީ ވެސް ގުޅުން ގޯސްވާ ސަބަބެކެވެ. އިސްލާމީ އަގީދާގެ އަސާސްތައް ދިރިއުޅުމުގެ ތެރެއިން ގެއްލި، ދީނީ ޢިލްމު ކުޑަވުމަކީ ވެސް ކައިވެނީގެ ގުޅުމަށް ބުރޫއަރާ އެއް ސަބަބެވެ.

ކައިވެނި ރޫޅުނަ ނުދިނުމުގެ މުހިންމުކަމާއި ކުރެވޭނެ ކަންކަން:

ކައިވެނި ރޫޅުނަ ނުދިނުމަކީ ޢާއިލީ އަދި މުޖުތަމަޢީ ގޮތުން ވެސް ކޮންމެހެން މުހިންމު ކަމެކެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ކައިވެންޏަކީ ވަރަށް މަތިވެރި، ހުއްދަ ގުޅުމެކެވެ. މުޖުތަމަޢުގައި އަމާންކަމާއި، ހަމަޖެހުން ޤާއިމްކުރުމުގައި ކައިވެނިތަކުގެ ދައުރު ވަރަށް ބޮޑެވެ. ކައިވެނި ދިގުދެމިގެންދާނެ ގޮތެއް ހެދުމަށްޓަކައި އެތައް ކަމެއް ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން، ކައިވެންޏަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ފިލާވަޅުތައް ދިނުމަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. ޒަވާޖީ ޙަޔާތެއް ފެށުމުގެ ކުރިން، ކައިވެނީގެ މުޤައްދަސްކަމާއި، ޒިންމާތަކާއި، ޙައްޤުތަކާއި، ކައިވެނީގެ ތެރޭގައި ދިމާވެދާނެ މައްސަލަތަކަށް ކުރިމަތިލާނެ ގޮތްތަކާއި ބެހޭގޮތުން މަޢުލޫމާތު ދޭންޖެހެއެވެ.

ހަމަ އެހެންމެ، ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި މުއާސަލާތީ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރަން ޖެހެއެވެ. އެކަކު އަނެކަކުގެ އިޙުސާސްތަކަށް އިޙްތިރާމްކޮށް، ކޮންމެ މައްސަލައެއް ވެސް ހުޅުވާލާފައި މަޝްވަރާކޮށްގެން ޙައްލުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރާން ޖެހެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ކެތްތެރިކަމާއި، އެކަކު އަނެކަކަށް މާފުކުރުމުގެ ރޫޙު އާލާކުރަން ޖެހެއެވެ. ކައިވެނީގެ ތެރޭގައި ކުދިކުދި މައްސަލަތައް ދިމާވުމަކީ ޢާންމު ކަމެއްކަމުން، އެފަދަ ކަންކަމުގައި ކެތްތެރިކަން އިސްކޮށް، މާފުކުރުމުގެ މަތިވެރި ސިފަ ދައްކަން ޖެހެއެވެ.

އާބާދީ ނިސްބަތުން މިކަހަލަ ކުޑަ ޤައުމެއްގައި މިކަން ހުއްޓުވުމަށް ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ކުރެވޭނެ ކަންކަން:

ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ކުޑަ އާބާދީއެއް އޮތް ޤައުމެއް ކަމުން، ވަރީގެ މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ހަރުދަނާ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވިދާނެއެވެ.

• ޤާނޫނީ އަދި އިދާރީ އިސްލާޙް: ކައިވެނިކުރުމާއި ވަރިކުރުމުގެ ޤާނޫނުތަކާއި އުޞޫލުތައް މުރާޖަޢާކޮށް، ކައިވެންޏަށް ދެމިތިބުމަށް ހިތްވަރުދޭނެ ގޮތްތައް ހަމަޖެއްސިދާނެއެވެ. ވަރިކުރުން އަވަސް ނުކުރާނެ ގޮތަކަށް، ކައުންސިލިންގގެ ފުރުޞަތުތައް ފަހިކޮށް، މަޝްވަރާ ދިނުން މަޖުބޫރު ކުރުވުން ފަދަ ކަންކަން ކުރެވިދާނެއެވެ.
• ތައުލީމީ އަދި ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތައް: ސްކޫލްތަކުގެ މަންހަޖުގެ ތެރެއަށް "ޢާއިލީ ޙަޔާތް" ނުވަތަ "ޒަވާޖީ ގުޅުން" ފަދަ މާއްދާތައް ހިމަނައި، ކުޑައިރުން ފެށިގެން ޢާއިލީ ދިރިއުޅުމުގެ މުހިންމުކަމާއި، އިސްލާމީ އުޞޫލުތައް ދަސްކޮށްދެވިދާނެއެވެ. މީޑިއާ މެދުވެރިކޮށް، މިސްކިތްތަކުން އަދި ކޮމިއުނިޓީ ސެންޓަރުތަކުން ވަރީގެ ނުރައްކާތެރިކަމާއި، ޢާއިލީ ގުޅުންތައް ބަދަހިކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ހާމަކުރެވިދާނެއެވެ.
• ކައުންސިލިންގ އަދި ސަޕޯޓް ސެންޓަރުތައް: ޢާއިލީ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކައުންސިލިންގ ސެންޓަރުތައް ޤާއިމްކޮށް، އެތަންތަނުން ހިލޭ ނުވަތަ ކުޑަ އަގެއްގައި ޚިދުމަތް ދިނުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ކައިވެނީގެ ކުރިންނާއި ކައިވެނީގެ ތެރޭގައި ވެސް މިފަދަ ޚިދުމަތްތައް ލިބޭނެ ގޮތް ހެދުން މުހިންމެވެ.
• އިޖުތިމާޢީ އަދި ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ ދައުރު: އިޖުތިމާޢީ ޢިލްމުވެރިންނާއި ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނަށް މިކަމުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެވިދާނެއެވެ. އާންމުންނަށް ނަޞޭޙަތްތެރިވެ، ދެމަފިރިންގެ މެދުގައި އޮންނަންޖެހޭ އަޚްލާޤާއި، ޙިކުމަތްތައް އަންގައިދީ، އިސްލާމީ ގޮތްތަކަށް ޢަމަލުކުރުމަށް ހިތްވަރު ދިނުމަކީ ވަރަށް ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ.

ދަރިން ލިބުމަށް ފަހު ވަރިވުމުން ކުރާ ހިތްދަތި އަސަރު:

ވަރީގެ އެންމެ ހިތާމަވެރި އަސަރުތަކެއް ކުރަނީ ދަރިންނަށެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ކުޑަ ދަރިންނަށް މައިންބަފައިން ވަރިވުމަކީ ނަފްސާނީ ގޮތުންނާއި، ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި، އިޖުތިމާޢީ ގޮތުން ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ގެއްލުމެކެވެ. ދެމަފިރިން ވަރިވުމުން ދަރިންގެ ކިޔެވުމަށް ނޭދެވޭ އަސަރުކޮށް، ގޭތެރޭގައި އަމާންކަން ނެތި، ދެބައިވެ، ހާސްކަމާއި ބިރުވެރިކަން އިޙްސާސް ކުރެވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަރިންގެ އަޚްލާގު ގޯސްވެ، މުޖުތަމަޢުގައި އެކަށީގެންވާ ގޮތަކަށް އުޅެން އުނދަގޫވެއެވެ.

މައިންބަފައިންގެ ވަރީގެ ސަބަބުން ކުދިންގެ ހިތުގައި ބިރުވެރިކަމާއި، ހާސްކަމާއި، އެކަނިވެރިކަމުގެ އިޙްސާސްތައް އުފެދި، އެކުދިންގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ބުރޫއަރައެވެ. ބައެއް ދަރިންނަށް މައިންބަފައިންގެ ވަރީގެ ސަބަބުން، އިޙްސާސާތުތައް ބޭރުކުރަން އުނދަގޫވެ، މީހުންނާ ގުޅުން ބަދަހިކުރުމުގައި ދަތިތައް ކުރިމަތިވެއެވެ. އަދި ބައެއް ފަހަރު މިކަމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ މުސްތަޤްބަލުގެ ގުޅުންތަކަށް ވެސް ނޭދެވޭ އަސަރުކުރެއެވެ. ލޯބިވެރި، އެކުގައި އުޅޭ މައިންބަފައިންގެ ހިޔާވަހިކަމަކީ ކުއްޖެއްގެ ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ މުހިންމު އެއް ކަމެވެ. މިކަން ގެއްލިގެން ދިއުމަކީ އެކުދިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ މުޅި މިސްރާބު ބަދަލުކޮށްލާ ކަމެކެވެ.

ރާއްޖޭގައި ވަރީގެ ޢަދަދު އިންތިހާއަށް ގިނަވުމަކީ، ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި އަހަރެމެންގެ ކުރިމަތި މަޑުޖައްސާލަންޖެހޭ ވަރަށް ބޮޑު އިޖުތިމާޢީ މައްސަލައެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޢާއިލީ ގުޅުންތަކަށް ގެއްލުންވެ، ދަރިންގެ މުސްތަޤްބަލަށް އަނދިރިކަން ވެރިވެ، މުޖުތަމަޢުގައި އަމާންކަން ނެތިދެއެވެ. ވަޤުތު ފާއިތުވެގެން ދިއުމުގެ ކުރިން، މިކަމަށް ހަރުދަނާ، ހެޔޮ ޙައްލެއް ހޯދުމަށްޓަކައި ސަރުކާރާއި، ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނާއި، އިޖުތިމާޢީ މާހިރުންނާއި، މުޅި މުޖުތަމަޢުން އެއްބައިވެ މަސައްކަތްކުރަން ޖެހެއެވެ. އުފާވެރި، ހަމަޖެހޭ ޢާއިލާތަކެއް ބިނާކުރެވިގެން ނޫނީ ހަމަޖެހޭ ޤައުމެއް ބިނާނުކުރެވޭނެކަން އަބަދުވެސް ހަނދާނުގައި ބަހައްޓަން ޖެހެއެވެ.