ޣައްޒާގައި ހިފެހެއްޓިފައިވާ މީހުންގެ ފޮޓޯއެއްގައި ފެންނަ ކުޑަ އަންހެން ކުއްޖާގެ ހާލަތު

ފިރިހެނުންގެ ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިން އެ ކުއްޖާ ފާހަގަކުރުމަކީ ދަތި ކަމެކެވެ. ފޮޓޯގެ ފަހަތުގައި، ކުޑަ ހިޔަންޏެއް ގޮތުގައި ފެންނަނީ އެ ކުޑަ ކުއްޖާއެވެ.

ސިފައިން ވަނީ އެ މީހުންނަށް އެ މީހުންގެ ހެދުން ބާލަން އަމުރުކޮށްފައެވެ. އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުންވެސް އެ ތަނުގައި ތިބިކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. އެ މީހުންގެ ނަޒަރު ހުރީ ފޮޓޯ ނަގާ ފަރާތަށް ކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ. އެއީ ޔަޤީނުންވެސް އިސްރާއީލް ސިފައިންގެ މީހެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

މި ތަސްވީރު އެންމެ ފުރަތަމަ ޝާއިޢުކޮށްފައިވަނީ އިސްރާއީލް ދިފާޢީ ބާރުތަކާތަކާ ގާތް ގުޅުމެއް އޮތް ނޫސްވެރިއެއްގެ ޓެލެގްރާމް އެކައުންޓުގައި ކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

އެ ފިރިހެނުން ފެންނަނީ ނިކަމެތި، ބިރުވެރި އަދި ވަރުބަލިވެފައިވާ ހާލުގައެވެ. އެ ފޮޓޯގައި ބީބީސީގެ ރިޕޯޓަރަކަށް ފާހަގަކުރެވުނު ކުޑަ އަންހެން ކުއްޖާ ހުރީ އެހެން ދިމާލަކަށް ބަލާށެވެ. ފަހަރެއްގައި ކެމެރާގެ ދާއިރާއިން ބޭރުގައިވާ އެއްޗަކަށް އޭނާގެ ސަމާލުކަން ދެވިފައި އޮތުން އެކަށީގެންވެއެވެ. ނުވަތަ  ސިފައިންނާއި އެމީހުންގެ ހަތިޔާރުތަކަށް ބަލަން ބޭނުންނުވާތީ ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ.

އަސްކަރަރިއްޔާއިން ވަނީ ރައްޔިތުންނަށް އެ ސަރަޙައްދުގައި މަޑުކުރުމަށް އަންގާފައެވެ. ބޮމުގެ ހަމަލާ ލިބިފައިވާ އިމާރާތްތައް ފަހަތުން ދުރުގައި ފެންނަން ހުއްޓެވެ. އިސްރާއީލީ ސިފައިން އެ މީހުން ބަލައި ފާސްކުރަމުންދަނީ ހަތިޔާރު، ލިޔެކިޔުންތައް އަދި ހަމާސްއާ ގުޅުންހުރި އެއްވެސް ހެއްކެއް ހުރިތޯ ބެލުމަށެވެ.

ގިނަ ފަހަރަށް މި ހަނގުރާމައިގެ ތަދުމަޑުކަން ފެންނަނީ އާންމުންގެ ދިރިއުޅުމުންނެވެ. އެ ކުއްޖާ އެތާ ހުރެ، އެހެން ދިމާލަކަށް ބަލަމުން ހުރިއިރު، އޭނާގެ މޫނުމަތީގެ ކުލަވަރަކީ އެތައް ސުވާލުތަކެއް އުފެދޭ ކަމެކެވެ.

އެއީ ކޮން ކުއްޖެއްތޯ؟ އޭނާއަށް ވީ ކިހިނެއްތޯ؟ އެ ފޮޓޯއަކީ މީގެ ގާތްގަނޑަކަށް ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ނަގާފައިވާ ފޮޓޯއެކެވެ. އެތައް ސަތޭކަ ބަޔަކު މަރުވެ، އެތައް ހާސް ބަޔަކު ޒަޚަމްވެ، އެތައް ހާސް ބަޔަކު ގެދޮރުން ނުކުމެގެން ދިޔަ  ހަފުތާއެކެވެ. ކުޑަކުދިން މަރުވެފައިވަނީ ވައިގެ ހަމަލާތަކުގައި ބިމާ ހަމަވި އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ޖެހި ނުވަތަ ފަރުވާ ދޭނެ ބޭހެއް ނުވަތަ މެޑިކަލް މުވައްޒަފުންނެތުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

"ބީބީސީގެ އަރަބިކް ޣައްޒާ ޓުޑޭ" ޕްރޮގްރާމާ ގުޅިގެން އެ ކުއްޖާ ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ފެށުނެވެ. އިސްރާއީލުން ބީބީސީ ނުވަތަ އެހެނިހެން ބައިނަލްއަޤްވާމީ މީޑިއާތަކަށް ޣައްޒާއަށް މިނިވަންކަމާއެކު ރިޕޯޓުކުރުމުގެ ހުއްދަ ނުދޭތީ، ބީބީސީ ބަރޯސާވެފައިވަނީ އިތުބާރުހުރި ފްރީލާންސް ނޫސްވެރިންގެ ނެޓްވޯކަކަށެވެ. އެކުވެރިން އުތުރުގެ އެހީދޭ އިދާރާތަކާ ގުޅުންހުރި ފަރާތްތަކަށް އެ ފޮޓޯ ދައްކައި މަޢުލޫމާތު ހޯދަން މަސައްކަތްކުރިއެވެ.

މި ހާދިސާއިން ފެންނަނީ ޣައްޒާގެ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން އާންމު ރައްޔިތުންނަށް، ޚާއްޞަކޮށް ކުޑަކުދިންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ނުރައްކާތެރި އަދި ހިތާމަވެރި ހާލަތެވެ. މި ކުޑަ އަންހެން ކުއްޖާގެ ހާލަތަކީ އެތައް ހާސް ކުދިންނެއްގެ ހާލަތުގެ ނިމުނު ކުރެހުމެކެވެ. މި ކަހަލަ ހާލަތްތަކުގައި ކުޑަކުދިންނަށް ލިބޭ ނަފްސާނީ އަދި ޖިސްމާނީ ގެއްލުންތަކަކީ ދިގު މުއްދަތަކަށް ދެމިގެންދާނެ އަސަރުތަކެކެވެ.

48 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި އުފާވެރި ޚަބަރެއް ލިބުނެވެ. ފޯނަށް ލިބުނު މެސެޖުގައި ވަނީ "އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޭނާ ފެނިއްޖެ!" މިފަދައިންނެވެ.

ތިން އަހަރުގެ ޖޫލިއާ އަބޫ ވާޑާ ދުނިޔޭގައި ދިރިހުރިކަން ޔަޤީންވިއެވެ. ނޫސްވެރިޔާ ޣައްޒާ ސިޓީގެ ޖަބަލިއާގައި - ގިނަ ބަޔަކު ސަލާމަތްވުމަށް ފިލައިގެން ގޮސްފައިވާ - އާއިލާއާ ބައްދަލުކުރިއިރު، ޖޫލިއާ ހުރީ އޭނާގެ ބައްޕައާއި، ކާފައާއި އަދި މަންމައާ އެކުގައެވެ.

އެ ކުޑަކުއްޖާ ބަލަމުންދިޔައީ އެނިމޭޓަޑް ކާޓޫނެކެވެ. ނަމަވެސް، މަތީގައި ދަތުރުކުރަމުންދިޔަ އިސްރާއީލީ ޑްރޯނުގެ އަޑުގަދަކަމުން، ޓީވީގެ އަޑު އެކުއްޖާއަށް އިވޭ ވަރެއް ނޫނެވެ.

ކުއްލިއަކަށް އާދަޔާ ޚިލާފު މީހަކު ފެނުމުން ޖޫލިއާ ހައިރާންވިއެވެ.

"ތިއީ ކާކު؟" އޭނާގެ ބައްޕަ ސުވާލުކުރިއެވެ.

"ޖޫލިއާ" އެ ނަން ދިގުކޮށްލަމުން އެކުއްޖާ ޖަވާބުދިނެވެ.

ޖޫލިއާއަށް ޖިސްމާނީ ގޮތުން އެއްވެސް ގެއްލުމެއް ލިބިފައެއް ނުވެއެވެ. ޖަމްޕަރަކާއި ޖީންސް ލައިގެން ހުރި އޭނާގެ އިސްތަށިގަނޑުގައި ގަދަ ނޫކުލައިގެ މާޖަހާފައިހުރި ބޭންޑެއް ހުއްޓެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އޭނާގެ މޫނުމަތީގެ ކުލަވަރު ހުރީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކޮށްދޭ ގޮތަކަށެވެ.

ދެން މުޙައްމަދު އެ ފޮޓޯގެ ފަހަތުގައިވާ ހިތާމަވެރި ވާހަކަ ކިޔައިދޭން ފެށިއެވެ.

ވޭތުވެދިޔަ 21 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ފަސް ފަހަރު އެ އާއިލާގެ މެންބަރުން ވަނީ އެކަކު އަނެކަކާ ވަކިވެފައެވެ. ކޮންމެ ފަހަރަކުވެސް އެމީހުން ދުވަމުންދިޔައީ ވައިގެ ހަމަލާތަކާއި ހަތިޔާރުން ސަލާމަތްވުމަށެވެ.

އެ ފޮޓޯ ނެގި ދުވަހު އެމީހުންނަށް އަޑުއިވުނީ ގެއިން ބޭރަށް ނުކުތުމަށް އިންޒާރުދީ އިޒްރޭލުގެ ޑްރޯނަކުން ފޮނުވަމުންދިޔަ އަޑެކެވެ.

އެއީ ހަމާސްއާ ދެކޮޅަށް އިޒްރާއީލު ޑިފެންސް ފޯސްއިން ހަމަލާ ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އަލް ޚަލޫފާ ސަރަޙައްދުގައެވެ.

"ކުއްލިއަކަށް ހަމަލާތައް ފެށުނެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީ ޖަބަލިއާ ރެފިއުޖީ ކޭމްޕްގެ މަރުކަޒާ ދިމާލަށް، ޗެކްޕޮއިންޓަށް ދާ މަގުންނެވެ."

އެ އާއިލާ އަތުގައި ހުރީ އެމީހުންގެ ހެދުންތަކާއި، ކާނާގެ ބައެއް ދަޅުތަކާއި، އަދި އަމިއްލަ މަދު މުދަލެކެވެ.

ފުރަތަމަ އެންމެން ތިބީ އެކުގައެވެ. ޖޫލިއާގެ ބައްޕަ، މަންމަ އާމާލް، 15 މަހުގެ ކޮއްކޮ ހަމްޒާ، ކާފަ އަދި ބައްޕަ އަދި އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮއާ އެކުގައެވެ.

ނަމަވެސް، އެ ހާސްކަމުގެ ތެރޭގައި މުޙައްމަދާއި ޖޫލިއާ އެހެން މީހުންނާ ވަކިވެގެން ދިޔައެވެ.

"އަހަރެން ޖޫލިއާގެ މަންމައާ ވަކިވީ އެއްވެތިބި ގިނަ މީހުންނާއި އަޅުގަނޑުމެން އަތުގައި ހުރި ގިނަ ތަކެތީގެ ސަބަބުންނެވެ. އޭނާއަށް އެތަނުން ދެވުނު ނަމަވެސް، އަހަރެން ނަށް ދެވޭގޮތެއްނެތި އެތަނުގައި ހުރީ" މުޙައްމަދު ހިތާމައާއެކު ކިޔައިދިނެވެ.

ބައްޕައާއި ތުއްތު އަންހެން ދަރިފުޅު އެންމެ ފަހުން ކުރިއަށް ދިޔައީ ބޭރަށް ނިކުމެގެން ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ. މަގުމަތިން މަރުވެ ކުނިވެފައި ހުރި މީހުންގެ ވަސް ދުވަމުން ދިޔައެވެ. "އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެނުނީ ހަލާކުވެފައިވާ އިމާރާތްތަކާއި ހަށިގަނޑުތައް ބިންމަތީގައި އެތުރިފައި ހުރިތަން،" މުޙައްމަދު ކިޔައިދިނެވެ. އެ މަންޒަރުތައް ތުއްތު ޖޫލިއާއަށް ފެނުން ހުއްޓުވޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. އަހަރަކަށްވުރެ ގިނަ ދުވަހުގެ ހަނގުރާމައަށްފަހު، އަނިޔާވެރި މަރުތަކުގައި މަރުވެފައިވާ މީހުން ފެނުމަށް ކުޑަކުދިން ވަނީ އަހުލުވެރިވެފައެވެ.

އެ ގްރޫޕް އާދެވުނީ އިސްރާއީލުގެ ޗެކްޕޮއިންޓަކަށެވެ. "ޓޭންކުތަކުގައި ސިފައިންނާއި ޓޭންކުތައް ކައިރީގައި ސިފައިން ތިއްބެވެ. ރައްޔިތުންނާ ކައިރިވެ ބޮލުގެ މައްޗަށް ބަޑިޖަހަން ފެށިއެވެ. ބަޑިޖެހުމުގެ ތެރޭގައި މީހުން އެކަކު އަނެކަކަށް ކޮއްޕަމުން ދިޔައެވެ."

ހުރިހާ ފިރިހެނުންނަށް އަމުރުކޮށްފައި ވަނީ ލައިގެން ހުރި ބޮކްސަރ ފިޔަވައި އެހެން ހުރިހާ އެއްޗެއް ބޭލުމަށެވެ. މިއީ އައިޑީއެފްއިން ފޮރުވިފައިވާ ހަތިޔާރު ނުވަތަ އަމިއްލައަށް މަރުވާ މީހުން ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި އާންމު އުސޫލެކެވެ. މުޙައްމަދު ބުނި ގޮތުގައި އެމީހުން ތިބީ ޗެކްޕޮއިންޓްގައި ހަ ގަޑިއިރާއި ހަތް ގަޑިއިރާ ދެމެދުގެ ވަގުތަކަށެވެ. އެ ފޮޓޯގައި ޖޫލިއާ ފެންނަނީ ހަމަޖެހިލައިގެންނެވެ. އެކަމަކު އޭގެ ފަހުން އޭނާގެ ހާސްކަން އޭނާގެ ބައްޕަ  ކިޔައިދިނެވެ. ޖޫލިއާ ރޯން ފެށީ މަންމަ ބޭނުންވާ ވާހަކަ ކިޔަމުންނެވެ.

ގެދޮރު ގެއްލިފައިވާ މީހުން ތިބޭ ތަންތަން ހުންނަނީ ކުދިކުދި ސަރަހައްދުތަކަށް ބަހާލެވިފައެވެ. އާއިލާގެ ގުޅުންތައް އިތުރަށް ބަދަހިވެފައިވެއެވެ. ޖަބަލިއާއިން ގާތްތިމާގެ މީހުން އަންނައިރު ޣައްޒާ ސިޓީގައި ވާހަކަ ވަރަށް އަވަހަށް ފެތުރެއެވެ. ޖޫލިއާއަށް ހިތްހަމަޖެހުން ލިބުނީ އޭނާ ދެކެ ލޯބިވާ މީހުންގެ ފަރާތުންނެވެ. އެތަނުގައި ހުރީ ދުރުގައި ރައްކާކޮށްފައި ހުރި ފޮނި ކާނާއާއި ޕޮޓޭޓޯ ޗިޕްސްއެވެ.

ދެން މުޙައްމަދު ހާމަކުރީ ޖޫލިއާއަށް ލިބުނު ފުން ނަފްސާނީ ގެއްލުމުގެ ވާހަކައެވެ. ޖަބަލިއާއިން ޣައްޒާ ސިޓީއަށް ދިޔަ އެ ދުވަހުގެ ކުރިންނެވެ. ޖޫލިއާ ލޯބިވާ ކަޒިން ކޮއްކޮއެއް ހުރެއެވެ. އޭނާގެ ނަމަކީ ޔަޙްޔާއެވެ. އޭނާގެ އުމުރަކީ ހަތް އަހަރެވެ. ކުރިން ދެކުދިން އެކުގައި ކުޅެމުން އައީ މަގުމަތީގައެވެ. މީގެ ދެހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިން އިސްރާއީލުން ޑްރޯން ހަމަލާއެއް ދިން އިރު ޔަޙްޔާ މަގުމަތީގައި ހުއްޓެވެ. ޔަޙްޔާ ވަނީ ޝަހީދުކޮށްލާފައެވެ.

"ކުރިން ދިރިއުޅުން އޮތީ މިހެނެއް ނޫން. ދުވެ، މަޖާކޮށް ކުޅެއުޅުނު،" އޭނާ ބުންޏެވެ. "އެކަމަކު މިހާރު ބޮން ގޮއްވާލާ ކޮންމެ ފަހަރަކު އިޝާރާތްކޮށް ބުނަނީ 'ޕްލޭން!' އެތަނުގައި ބޯމަތީ އުދުހޭ ޑްރޯންއާ ދިމާއަށް އިޝާރާތް ކުރެއެވެ.

ޔުނިސެފް، އދ.ގެ ކުޑަކުދިންގެ އިދާރާއިން ވަނީ 14,000 ކުޑަކުދިން މި ހަނގުރާމައިގައި މަރުވެފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓްކޮށްފައެވެ.

"ދުވަހަކަށް ފަހު ދުވަހެއް ކުދިން ދައްކަމުން އެދަނީ އެކުދިންގެ އެއްވެސް ކުށެއް ނެތްއިރު ފެށިގެން ދިޔަ ހަނގުރާމައެއްގެ އަގު،" ޔުނިސެފްގެ ތަރުޖަމާނު ޖޮނަތަން ކްރިކްސް ބުނެފައިވެއެވެ. ގިނަ ކުދިން ތިބީ ލޯބިވާ އާއިލާ ގެއްލި ނިކަމެތި ހާލަތެއްގައެވެ.

ޖޫލިއާ ކަހަލަ ކުއްޖަކަށް ނަސީބުވެރިއެކޭ ކިޔަން އުނދަގޫވަނީ، އެކުއްޖާއަށް ފެނިފައިވާ ކަންކަމާއި، ގެއްލިފައިވާ ކަންކަމާއި، އެކުއްޖާ ތާށިވެފައިވާ ތަނާމެދު ވިސްނާލާއިރުއެވެ. ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި އެ ތުއްތު ކުއްޖާގެ ހުވަފެންތަކާއި ހަނދާންތަކަށް އެނބުރި އަންނާނެ އެއްޗެއް އެކަކަށްވެސް ބުނެދޭކަށް ނޭނގެއެވެ. އެކުދިންގެ ގަބޫލުކުރުމަކީ ދިރިއުޅުން ނިމިދާނީ ބިރުވެރި ކަމެއްގެ ތެރޭގައި ކުއްލިގޮތަކަށް ކަމެވެ.

އެ ތުއްތު ކުއްޖާގެ ނަސީބު އޮތީ މާތް ﷲ ގެ ރަޚްމަތާއި އިންސާނީ ގޮތުން ކުރެވެން އޮތް ކޮންމެ ކަމެއް ކުރާނެ އާއިލާއަކާ އެކުގައެވެ. ވައިގެ ހަމަލާތަކާއި، ބަޑި ހަނގުރާމަތަކާއި، ބަނޑުހައިހޫނުކަމާއި، ބަލިމަޑުކަމުގެ ކުރިމަތީގައި އޭނާ ރައްކާތެރިކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރާނެ އާއިލާއެކެވެ.
                   

މި ހިތާމަވެރި ހާދިސާއަކީ ޣައްޒާގައި ދިމާވަމުންދާ އިންސާނީ ބޮޑު ހަލާކުގެ ކުޑަކުޑަ މިސާލެކެވެ. ޢާއިލާތައް ބައިބައިވެ، ކުޑަކުދިން ނުރައްކަލުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓި، އަދި އާންމު ރައްޔިތުން ބިރުވެރިކަމުގެ ތެރޭގައި ދިރިއުޅެމުންދާ މަންޒަރު މިއިން ފެންނަމުންދެއެވެ.

މި ހާލަތުގައި، ޖޫލިއާ ފަދަ ކުޑަކުދިންނަށް ލިބެމުންދާ ނަފްސާނީ އަދި ޖިސްމާނީ އަނިޔާތަކަކީ ދުނިޔޭގެ ސަމާލުކަން ލިބެންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ވޭނުގައި އުޅޭ މިފަދަ ކުޑަކުދިންނަށް އަވަސް އެހީތެރިކަމާއި ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޖުތަމަޢުގެ ޒިންމާއެކެވެ.

ޖޫލިއާގެ ޢާއިލާގެ ވާހަކައިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހާމަވަނީ ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ކުރިމަތިވާ ދަތިތަކާއި ނުރައްކާތަކެވެ.ޖޫލިއާ ފަދަ ކުޑަކުދިންގެ މުސްތަޤުބަލު ރައްކާތެރިކުރުމަށްޓަކައި، ހަނގުރާމަ ހުއްޓުވައި، ސުލްޙަ ޤާއިމުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަކީ ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއްގެ ޒިންމާއެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން މިކަމަށް މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ.