ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ދިޔައީ ބޮޑާކަމާއި، ދަހިވެތިކަމާއި، ފަޚުރުވެރިކަމުގެ ކުރިމަތީގައިވާ ނުރައްކާ ދެނެގަތުމަށް އިންކާރުކުރުމުން

ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ދިޔައީ އަހަރެމެން ހިތުގައޮތް  ގޮތަކަށް ނޫނެވެ. މި ވާހަކައަކީ ހަމައެކަނި ގަނޑުފެންގަނޑެއްގައި ޖެހުނު ވާހަކައެއް ނޫނެވެ.މިއީ އިންސާނީ ކުށްތަކާއި، އިންޒާރުތަކަށް އިހުމާލުވުމާއި، ނުރައްކާތެރި ނިންމުންތަކުގެ ވާހަކައެވެ. "އަޑިއަށް ނުދާނެ" ކަމަށް ބުނެވުނު އުޅަނދު އަޑިއަށް ދިޔަ ގޮތުގެ ޙަޤީޤަތަކީ މިއީއެވެ.

1912 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް 10 ވަނަ ދުވަހު ޓައިޓެނިކް ބަނދަރުން ފުރި އިރު، އެއީ ހަމައެކަނި ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު އުޅަނދު އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެއީ ކުރިއެރުމުގެ ނިޝާނެކެވެ. އިންޖިނިއަރިންގގެ އަޖައިބެކެވެ.

ޓައިޓެނިކް ބަނުމުގެ ތެރެއިން

ނަމަވެސް ބޯޓުގެ އުޖާލާ ބޭރުފުށުގެ ދަށުގައި ހުރީ އެތައް ރެނދުތަކެކެވެ. ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތަށް ނިންމުމަށްޓަކައި، އުޅަނދު ބަނުމުގެ މަސައްކަތް އަވަސް ކުރެވުނެވެ. އަގުހެޔޮ ތަކެތި ބޭނުންކުރެވުނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އުޅަނދުގެ ބޭރު ފަށަލަ ހިފެހެއްޓުމަށް ބޭނުންކުރެވުނު ބަލިކަށި ދަގަނޑު މޮހޮރުތައް ހިމެނެއެވެ.

ފަހުން މާހިރުންނަށް ދެނެގަނެވުނީ މި މޮހޮރުތައް ބިނދިފައިވާކަމާއި، އައިސްފަރުބަދައިގަ ޖެހުނު ހިނދު އުޅަނދު ޒިޕެއް ހުޅުވާލާ ފަދައިން ހުޅުވިގެން ދިޔަކަމެވެ. ޓައިޓެނިކަކީ އަޑިއަށް ނުދާނެފަދަ އުޅަނދެއް ނޫނެވެ. އެއީ ވަރަށް ނާޒުކު އުޅަނދެކެވެ.އެކަން އޭރު އެއްވެސް މީހަކަށް ނޭނގެއެވެ.

އޭޕްރިލް 14 ވަނަ ދުވަހު، ޓައިޓެނިކަށް ކުރިމަތީގައިވާ ގަނޑުފެންގަނޑަކާއި ބެހޭގޮތުން 6 ވަރަކަށް އިންޒާރު ލިބުނެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި ދަތުރުކުރަމުންދިޔަ އުޅަނދުފަހަރުން ސަމާލުވުމަށް އިލްތިމާސްކުރިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ކެޕްޓަން އެޑްވަރޑް ސްމިތު ދުވެލި މަޑު ނުކުރިއެވެ.

އޭގެ ބަދަލުގައި، އޭނާ ޓައިޓެނިކް ގާތްގަނޑަކަށް ފުލް ސްޕީޑުގައި ކުރިއަށް ދުއްވަމުން ގެންދިޔައެވެ. ކީއްވެގެންތޯ؟ އެއީ ނިއުޔޯކަށް ކުރިން ވާސިލުވުމުން، ޓައިޓެނިކަކީ މިހާތަނަށް އުފެދުނު އެންމެ މޮޅު އުޅަނދުކަމުގެ ނަން ލިބޭނެތީއެވެ. ނަމަވެސް އުޅަނދުގެ ލުކްއައުޓުންނަށް ދިމާވި އިތުރު މައްސަލައެއް އެބައޮތެވެ: ދުރުމި ނެތުމެވެ.

ދުރުމިތައް ހުރި ފޮށީގެ ތަޅުދަނޑި

އެމީހުންގެ ދުރުމިތައް ހުރި މުހިންމު ފޮށްޓެއް އާދެވުނީ ދޫކޮށްލާފައެވެ. ފޯށިހުރީ ނުހުޅެވޭ ގޮތަށް ތަޅުލާފައެވެ. އެމީހުންނަށް ގަނޑުފެންގަނޑު ފެނުނު އިރު، ގަނޑުފެންގަނޑު އޮތީ އެންމެ 500 މީޓަރު ދުރުގައެވެ. އެ ވަގުތު ނިންމި ނިންމުމަކީ: އުޅަނދު އަނބުރާލުމެވެ.

ހައިރާންކުރުވަނިވި ގޮތެއްގައި، ގަނޑުފެންގަނޑުން ސަލާމަތްވުމަށް ކުރެވުނު މި މަސައްކަތުން ލިބުނީ ބޮޑު ގެއްލުމެކެވެ. ގަނޑުފެންގަނޑުގައި ސީދާ ޖެހުމުގެ ބަދަލުގައި،ގަނޑުފެންގަނޑު އުޅަނދުގެ އަރިމަތިން ކަހާލައިގެން ދިޔައެވެ.އެހެންކަމުން އެކެއް ނުވަތަ ދެ ކޮމްޕާޓްމަންޓަށް ގެއްލުން ލިބުމުގެ ބަދަލުގައި  6 ކޮމްޕާޓްމަންޓަށް ގެއްލުން ލިބި، އުޅަނދުގެ ނިމުންއައީއެވެ.

ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ދިޔައީ ހަމައެކަނި ގަނޑުފެންގަނޑެއްގެ ސަބަބުން ނޫނެވެ. އެއީ އިންސާނުންގެ ނިންމުންތަކާއި ކުށްތަކުގެ ސިލްސިލާއެއްގެ ސަބަބުންނެވެ.

ޓައިޓެނިކްގައި ލައިފް ބޯޓު ހުރީ އުޅަނދުގައި ތިބި މީހުންގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށްވުރެ މަދުންނެވެ. މިއީ ޖާގައިގެ ދަތިކަމުން ނޫނެވެ. އިތުރު ލައިފްބޯޓުތަކަށް ޖާގަ އޮތެވެ .ނަމަވެސް ގިނަ ލައިފްބޯޓު ހުރުމުން "އުޅަނދުގެ ރީތިކަން ގެއްލޭނެ" ކަމަށް ބުނެއެވެ. 

ލައިފްބޯޓުތައް ދޫކުރެވުނު އިރު، އެ ބޯޓުތައް ހުރީ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ހުސްކޮށެވެ. އުޅަނދުގެ ފަޅުވެރިން، ކާރިސާއަކަށް ތައްޔާރުވެފައި ނެތުމުގެ ސަބަބުން، އިވެކުއޭޝަން އިންތިޒާމު ކުރާނެ ގޮތެއް ނޭނގުނެވެ. 65 މީހުންނަށް ތައްޔާރުކުރެވިފައިވާ ލައިފްބޯޓުތައް ފުރީ 12 ނުވަތަ 20 މީހުންނާ އެކުގައެވެ.

އުޅަނދު އެތައް ގުނައެއް ފިނި އެޓްލާންޓިކް ކަނޑަށް ފެތެމުންދިޔަ އިރު، ޕަސިންޖަރުން އެހީއަށް އެދި ހަޅޭއްލަވަމުން ދިޔައެވެ. އެ ރޭ 1،500 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ގެ ފުރާނަ ގެއްލުނެވެ. މިއީ ލައިފްބޯޓު މަދުވެގެނެއް ނޫނެވެ، ނަމަވެސް ރޭވުންތެރިންގެ ބޮޑާކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ދިޔަ އިރު، އަޑިއަށް ދިޔައީ ހަމައެކަނި ފަސިންޖަރުންނެއް ނޫނެވެ. އުޅަނދުގެ ވެރިފަރާތްކަމުގައިވާ ވައިޓް ސްޓާރ ލައިންގެ އަބުރުވެސް އަޑިއަށް ދިޔައެވެ. އެމީހުން އަމިއްލަ ނަފްސު ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި، މި ހިތާމަވެރި ހާދިސާގެ ކަންތައްތައް ފޮރުވިއެވެ.އެގޮތުން:

- ސަލާމަތްވި މީހުންގެ ބަޔާންތައް ބަލައިނުގަތުން
- ތަޙުޤީޤުތަކުގައި އިންސާނީ ކުށްތަކަށް ޒިންމާ އުފުލުމުން ދުރުހެލިވުން
- ދުނިޔެއަށް ބުނެދިނީ ކުށްވެރިއަކީ ގަނޑުފެންގަނޑުކަން، ކާރިސާއަކަށް ނުވެ ނުދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ދެއްކުން

ނަމަވެސް ޙަޤީޤަތް ވަޅުލެވިފައި އޮތީ އުޅަނދުގެ އަޑިއަށް ގޮސްފައިވާ ސަރަޙައްދުގައެވެ.

ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ދިޔައީ އިންސާނުންގެ ބޮޑާކަމާއި، ދަހިވެތިކަމާއި، ފަޚުރުވެރިކަން ކުރިމަތީގައިވާ ނުރައްކާ ދެނެގަތުމަށް އިންކާރުކުރުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

ޓައިޓެނިކް އަޑިއަށް ގޮސްފައިވާ ސަރަޙައްދުން ކަނޑުއަޑީގެ ބައެއް މަންޒަރު

މި މުޅި ވާހަކައިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްވާ ފިލާވަޅަކީ، އިންސާނީ ކުށްތަކާއި އިހުމާލުވުމުގެ ނަތީޖާގެ ނުރައްކާތެރި ކަމެވެ. ޓައިޓެނިކްގެ ހާދިސާއަކީ ހަމައެކަނި އައިސްފަރުބަދައެއްގެ ސަބަބުން ހިނގި ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ގިނަ އިންސާނީ ނިންމުންތަކާއި އިހުމާލުތަކުގެ ނަތީޖާއެކެވެ. މި ވާހަކައިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްވަނީ ސަލާމަތީ ފިޔަވަޅުތަކުގެ މުހިންމުކަމާއި، ބޮޑާވެ ނުގަތުމުގެ މުހިންމުކަމާއި، އަދި އިންޒާރުތަކަށް ސަމާލުކަން ދިނުމުގެ މުހިންމުކަމެވެ.

މި ހާދިސާއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ހަނދާންކޮށްދެނީ، ކިތަންމެ ވަރުގަދަ އަދި ރީތި އެއްޗެއް ކަމުގައިވިޔަސް، އޭގެ ބޭރުފުށުގެ ދަށުގައި ހުންނަ ނުފެންނަ މައްސަލަތަކަށް ސަމާލުވާންޖެހޭ ކަމެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ، ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަމަކީ އަބަދުވެސް އިސްކަންދޭންޖެހޭ ކަމެއްކަމާއި، އޭގެ މުހިންމުކަން އެހެން އެއްވެސް ކަމަކަށްވުރެ މަތިވެރިވާންޖެހޭ ކަމެވެ.

ޓައިޓެނިކްގެ ހާދިސާއަކީ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚުގައި އެންމެ ހިތާމަވެރި އަދި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ކަމެވެ. އޭގެ ފަހުން، ކަނޑު ދަތުރުފަތުރުގެ ސަލާމަތީ ގަވާއިދުތަކަށް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނެވުނެވެ. މިއަދު އަޅުގަނޑުމެން މި ހާދިސާ ހަނދާންކުރަނީ، އޭގެ ފިލާވަޅުތައް ދަސްކޮށް، މުސްތަޤުބަލުގައި މިފަދަ ކަންތައްތައް ތަކުރާރުވިޔަ ނުދިނުމަށްޓަކައެވެ.