ޣައްޒާ ހުސްކުރާ ވާހަކައާ ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލްއާ އޮތީ ކޮން ގުޅުމެއް؟

އިސްރާއީލުން ޣައްޒާގައި ހިންގަމުންދާ އަނިޔާވެރި ޢަމަލުތައް ކުރިއަށްދާއިރު، ކުރީއްސުރެ ހުށަހަޅަމުން އައި ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލްއާ ގުޅޭ މަޝްވަރާތަކަށް އަލުން ސަމާލުކަން ލިބެމުންދާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. އިސްރާއީލުން ރަސްމީކޮށް ޣައްޒާ އަތުލުމުގެ ނިޔަތެއް އޮތްކަމަށް އިންކާރުކުރިނަމަވެސް، މެދުނުކެނޑި ދެމުންދާ ހަމަލާތަކާއި، ފަލަސްޠީނުގެ ރައްޔިތުން މަޖުބޫރުން ނެރެމުންދިއުމާއި، ދިގުލައިގެންދާ ލާއިންސާނީ ލޭއޮހޮރުވުމުން ދައްކުވައިދެނީ މިއަށްވުރެ ފުޅާ އިސްތިރާޖީ މަޤްޞަދެއް އޮތްކަމެވެ.

މިހާރު އާންމުވަމުންދާ އެއް ނަޒަރިއްޔާއަކީ ޣައްޒާ ހަލާކުކޮށް އާބާދީ ނެތިކޮށްލުމަކީ މިޞްރުގެ ސުވޭޒް ކެނަލްގެ ބަދަލުގައި އިސްރާއީލުގެ އިސްނެގުމުގައި ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް އެޅުމަށް މަގުފަހިކުރުން ކަމަށެވެ. މި މަޝްރޫޢު ޙަޤީޤަތަކަށް ވެއްޖެނަމަ، އޭގެ ސަބަބުން ބޮޑެތި ސިޔާސީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ބަދަލުތަކެއް އަންނާނެއެވެ. އަދި މީގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ ކަނޑުމަގު ވިޔަފާރީގައި އިސްރާއީލަކީ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ފަރާތަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ.

ބެން ގޫރިއަން ކެނަލްއަށް އިސްރާއީލުގެ ޝައުޤުވެރިކަން ފެށުނީ 1960 ގެ އަހަރުތަކުގައެވެ.މިއީ އެމެރިކާގެ ހަކަތައިގެ މިނިސްޓްރީއާއި ލޯރެންސް ލިވަރމޯރ ޤައުމީ ތަޖުރިބާގެ މަރުކަޒުން އަޤަބާ ކަނޑާއި މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑު ގުޅުވައިދޭ ކެނަލެއް ކޮނުމަށް ނިއުކްލިއަރ ގޮވުންތައް ބޭނުންކުރުމުގެ ދިރާސާކުރަން ފެށި ދުވަސްވަރެވެ.

 އިޒްރޭލުގެ ފުރަތަމަ ބޮޑުވަޒީރު ޑޭވިޑް ބެން-ގޫރިއަންގެ ނަމަށް ނިސްބަތްކޮށް ނަންދެވިފައިވާ މި މަޝްރޫޢުގެ މައިގަނޑު މަޤްޞަދަކީ މިޞްރުގެ ސުވޭޒް ކެނާލާ ވާދަކުރުމެވެ. މި މަޝްރޫޢުގެ ސަބަބުން އިޒްރޭލަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކަނޑުމަގު ވިޔަފާރީގައި އިސް ދައުރެއް އަދާކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބި، ސުވޭޒް ކެނާލަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު މަދުކުރެވި، އަސްކަރީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ފައިދާތަކެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ.

އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕަކީ އިޒްރޭލަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ތާއީދުކުރާ ފަރާތެކެވެ. އަދި އޭނާ އަބަދުވެސް އިޒްރޭލުގެ އިސްތިރާތީޖީ މަޝްރޫޢުތަކަށް ބޮޑު ތާއީދެއްކޮށްފައިވެއެވެ. ޓްރަމްޕްވަނީ ޖެރޫސަލަމަކީ އިޒްރޭލުގެ ވެރިރަށް ކަމުގައި ރަސްމީކޮށް ބަލައިގަނެ، އިބްރާހީމީ އެއްބަސްވުންތަކަށް މަގުފަހިކޮށްދީ، އިޒްރޭލުގެ ސަރަޙައްދީ ގުޅުންތައް އިތުރަށް ހަރުދަނާކޮށްދީފައެވެ.

 ރިޕޯޓުތަކުން ހާމަކުރާ ގޮތުގައި އެމެރިކާގައި އިޒްރޭލަށް ތާއީދުކުރާ ސިޔާސަތު އެކުލަވާލާ ފަރާތްތަކުން ދެކޭ ގޮތުގައި ބެން-ގޫރިއަން ކެނާލަކީ މެދުއިރުމަތީގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ސިޔާސަތުގައި އެއްކޮށް އައު ބާބެއް ހުޅުވައިދޭނެ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ އެ ސަރަޙައްދުގައި އެމެރިކާގެ ފުޅާ އިސްތިރާތީޖީ މަޞްލަޙަތުތަކާ ސީދާ ގުޅުންހުރި ކަމެއް ކަމުގައިވެސް ބެލެވެއެވެ.

އެމެރިކާގެ ވެރިކަމަށް ޓްރަމްޕް ދެވަނަ ދައުރަކަށް ހޮވި ހުވާކުރުމަށްފަހު ނަތަންޔާހޫއާއި ބައްދަލުކޮށް ނޫސްވެރިންނަށް ދިން އިންޓަރވިތަކުގައި ވަނީ ފަލަސްތީނުން މީހުން އެހެން ޤައުމުތަކަށް ބަދަލުކުރަން ގޮވާލާފައެވެ. ފަލަސްތީނުން މީހުން ހުސްކުރުމަށް ގޮވާލާ އިސްރާއީލުން މި މަޝްރޫޢަށް މަގުފަހިކުރަމުންދާކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ. ޣައްޒާގައި އަނިޔާވެރި ސިޔާސަތުތަކަށް ޓްރަމްޕް ދެއްވާ ތާއީދާއި، އިސްރާއީލު ފުޅާވުމަށް އޭނާގެ ސަރުކާރުން ކުރިން ދެއްވާފައިވާ އެހީތެރިކަން ގުޅިފައި ވަނީ މި ބޮޑެތި ޕްލޭންތަކާ ކަމަށް ވެދާނެއެވެ.

ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް އިސްތިރާޖީ ގޮތުން މުހިންމުވާ ސަބަބު

ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލަކީ ރަތް ކަނޑާއި މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑު އިސްރާއީލުގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވާ ސަރަޙައްދަކުން ގުޅުވާލުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ މުހިންމު މަޝްރޫޢެކެވެ. މިއީ މިޞްރުގެ ސުވޭޒް ކެނަލް ބޭނުންނުކޮށް އެހެން ގޮތެއް ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތެކެވެ. ހުށަހަޅާފައިވާ މަގަކީ ރަތް ކަނޑުގައިވާ އިސްރާއީލުގެ ބަނދަރު ޝަހަރު އީލާތުން ފެށިގެން، ނެގެވް ޞަޙްރާއާއި އަރަބާ ވާދީއިން ކަނޑައި، ޣައްޒާ ދޫކޮށްލާފައި މެޑިޓެރޭނިއަން ކަނޑާ ހަމައަށް ދިއުމެވެ.

މިހާރު ސުވޭޒް ކެނަލުން ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރީގެ 12 އިންސައްތަ ފަސޭހަކޮށްދޭއިރު، އަދި މިޞްރަށް އަހަރަކު އެތައް ބިލިއަން އާމްދަނީ ލިބޭއިރު، އިސްރާއީލުގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވާ އެހެން ގޮތެއް އޮތުމުން އިޤްތިޞާދީ އަދި އިސްތިރާޖީ ގޮތުން ވަރަށް ބޮޑެތި ނަތީޖާތަކެއް ނުކުންނާނެއެވެ. މި ކެނަލްގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ އެންމެ މުހިންމު ކަނޑުމަގު ވިޔަފާރީގެ ރޫޓުތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ރޫޓުގެ ކޮންޓްރޯލް މިޞްރުން އިސްރާއީލަށް ބަދަލުވެގެންދާނެއެވެ. އަދި މީގެ ސަބަބުން އިސްރާއީލުގެ ސިޔާސީ ނުފޫޒާއި އިޤްތިޞާދީ ބާރު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ.

އިސްރާއީލަށް ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް އެޅުމުގައި ހުރި އެންމެ ބޮޑު އެއް ހުރަހަކީ ޖިއޯގްރަފީއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް އާބާދީ ބޮޑު ޣައްޒާ ސްޓްރިޕްއެވެ. ތާރީޚީގޮތުން ޣައްޒާއަކީ ވަރަށް ބޮޑަށް ވާދަވެރިކަން އޮތް ސަރަޙައްދެކެވެ. އަދި އެތަން ފަލަސްޠީނުންގެ އަތްމަތީގައި އޮތުމަކީ އިސްރާއީލުގެ ބޮޑެތި އުމްރާނީ މަޝްރޫޢުތަކަށް ހުރި ބޮޑު ގޮންޖެހުމެކެވެ.

މިފަހަރުގެ ހަނގުރާމަވެރި ޙަމަލާތައް ފެށުނީއްސުރެ، އިސްރާއީލުން ވަނީ ނިޒާމީ ގޮތެއްގައި ޣައްޒާއަށް ބޮންއަޅައި، ގެދޮރާއި، ހޮސްޕިޓަލްތަކާއި، އަސާސީ ވަސީލަތްތައް ހަލާކުކޮށް، އެތައްލައްކަ ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުން އިތުރަށް ދެކުނަށް ޖައްސާލާފައެވެ.

އިސްރާއީލުގެ ސިފައިންފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުންނަށް މިޞްރުގެ ބޯޑަރާ ދިމާއަށް ދިއުމަށް ބާރުއަޅާފައިވާކަމަށް ރިޕޯޓުކުރެވިފައިވެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން 1948 ވަނަ އަހަރުގެ ނަކްބާގައި އެތައްލައްކަ ފަލަސްޠީނު ރައްޔިތުން ނެރެލެވުނު ފަދައިން، ދާއިމީކޮށް އެޤައުމުގެ ރައްޔިތުން ނެރެލުމުގެ ބިރު އުފެދިފައިވެއެވެ.

ބައެއް ދިރާސާވެރިން ލަފާކުރާގޮތުގައި ޣައްޒާ ހުސްކޮށްލުމުން، އިސްރާއީލަށް އެ ސަރަޙައްދުގެ ބިމުގެ ކޮންޓްރޯލް ބަދަލުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ޙާލަތު އުފެއްދި، އަދި މުސްތަޤްބަލުގައި އުމްރާނީ ތަރައްޤީއަށް، އޭގެ ތެރޭގައި ކެނަލް މަޝްރޫޢުވެސް ހިމެނޭގޮތަށް، އެ ބިން ބޭނުންކުރެވިދާނެއެވެ.

އިސްރާއީލަށް ލިބޭނެ އިޤްތިޞާދީ އަދި ސިޔާސީ ފައިދާތައް

 1. ދުނިޔޭގެ ވިޔަފާރީގެ މަގުތަކުގެ މައްޗަށް ކޮންޓްރޯލް: ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް ހުޅުވިއްޖެނަމަ، ޔޫރަޕާއި އޭޝިއާއާ ދެމެދު ދަތުރުކުރާ އުޅަނދުފަހަރަށް އެހެން މަގެއް އިސްރާއީލުގެ ކޮންޓްރޯލުގެ ދަށުން ލިބިގެންދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން މިޞްރުގެ އިޤްތިޞާދީ ނުފޫޒު ކުޑަވެ، އިސްރާއީލުގެ އާމްދަނީ އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ.

 2. ސަރަޙައްދީ ވިޔަފާރީގެ މަގުތަކަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަވުން: އަމިއްލަ ކެނަލެއް އޮތުމުން މިޞްރަށް ކަނޑުމަގުގެ ބޭނުންކުރުން އިސްރާއީލާ ދެކޮޅަށް ބާރެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ނެތިގެންދާނެއެވެ.

 3. ވާދަވެރިންގެ މައްޗަށް ސިޔާސީ ނުފޫޒު: މި ކެނަލަކީ އިސްތިރާޖީ އެސެޓެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވި، އިސްރާއީލާއި އެޤައުމަށް އެހީތެރިވާ ޤައުމުތަކަށް ކަނޑުމަގު ދަތުރުފަތުރާއި ހަކަތައިގެ ސަޕްލައި ޗެއިންގެ މައްޗަށް އިތުރު ކޮންޓްރޯލެއް ލިބިގެންދާނެއެވެ. އަދި މިއީ ޗައިނާގެ ބެލްޓް އެންޑް ރޯޑް އިނީޝިއޭޓިވްއާ ވާދަކުރެވޭނެ ކަމަކަށްވެސް ވެގެންދާނެއެވެ.

 4. އިސްރާއީލުގެ ސަރަޙައްދު އިސްތިރާޖީކޯށް ފުޅާކުރުން: އިސްރާއީލުން ޣައްޒާ އަތުލުމުގެ ނިޔަތެއް އޮތްކަމަށް ދެކޮޅުހަދާއިރު، މިހާރު ހިންގަމުންދާ ހަނގުރާމަވެރި ޙަމަލާތަކާއި އެ ސަރަޙައްދު ހަލާކުކުރަމުންދާ ގޮތުން، އެ ސަރަޙައްދުގެ އާބާދީއާއި ވެރިކަން ދާއިމީކޮށް ބަދަލުކުރުމުގެ ނިޔަތެއް އޮތްކަމާމެދު ސުވާލު އުފެދެއެވެ.

 ރިސްކުތަކާއި ގޮންޖެހުންތައް

 ލިބިދާނެ ފައިދާތަކާއެކު، ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް މަޝްރޫޢުއަށް ވަރަށް ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވާނެއެވެ:

 1. އިމާރާތްކުރުމުގެ ޚަރަދުތައް ބޮޑުވުން: ލަފާކުރެވޭގޮތުގައި މި ކެނަލް އެޅުމަށް 100 ބިލިއަން ޑޮލަރަށްވުރެ ގިނަ ޚަރަދުވެދާނެއެވެ. މިއީ ބޭރުގެ ބޮޑެތި އިންވެސްޓްމަންޓްތަކެއް ބޭނުންވާނެ ކަމެކެވެ.

 2. ސަލާމަތީ ރިސްކުތައް: މި ސަރަޙައްދަކީ އަދިވެސް ހަމަނުޖެހުން އޮތް ތަނެކެވެ. އަދި ކެނަލް އެޅުމުގެ މަސައްކަތް ފެށުމުން ފަލަސްޠީނު ގްރޫޕްތަކާއި އަވައްޓެރި ޤައުމުތަކުން އިދިކޮޅު ޙަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ ފުރުޞަތު އެބައޮތެވެ.

 3. ތިމާވެށްޓާ ގުޅޭ ކަންބޮޑުވުންތައް: ޞަޙްރާއާއި ފަރުބަދަ ސަރަޙައްދުތަކުން ބޮޑު ކެނަލެއް އެޅުމުން ތިމާވެށްޓަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ފެނުގެ ދަތިކަމާއި ދިރޭތަކެތީގެވެށި ހަލާކުވުން ހިމެނެއެވެ.

 4. ބައިނަލްއަޤްވާމީ އިދިކޮޅުވުން: މިޞްރާއި، އަރަބި ޤައުމުތަކާއި، އެހެނިހެން ބާރުގަދަ ޤައުމުތަކުން މި މަޝްރޫޢުއަށް ވަރުގަދައަށް އިދިކޮޅު ހަދައިފާނެއެވެ. އެއީ މިއީ ސަރަޙައްދުގެ އިސްތިޤްރާރު ނަގާލުމަށް ކުރާ އުދުވާނީ ޢަމަލެއްގެ ގޮތުގައި ދެކިފާނެތީއެވެ.

 ޣައްޒާގައި އިސްރާއީލުން ހިންގަމުންދާ ހަނގުރާމަވެރި ޢަމަލުތަކާއި ބެން-ގޫރިއަން ކެނަލް މަޝްރޫޢުއާ ގުޅުމެއް އޮތްކަމަށް ރަސްމީކޮށް ކަށަވަރުކޮށްދީފައި ނުވިނަމަވެސް، ޢައްޒާ ހަލާކުކުރުމުގެ ވަގުތާއި މިންވަރުން މުހިންމު ސުވާލުތަކެއް އުފެދެއެވެ. ޣައްޒާ ހުސްކޮށްލެވި ނުވަތަ އިސްރާއީލުގެ ފުރިހަމަ އޮކިއުޕޭޝަނުގެ ދަށަށް ގެނެވިއްޖެނަމަ، އެ ސަރަޙައްދަކީ އެހެން ވިޔަފާރި މަގެއް އެޅުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ކޮރިޑޯއަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ސަރަޙައްދުގެ އިޤްތިޞާދީ އަދި ސިޔާސީ ބާރުތަކަށް އަސާސީ ބަދަލުތަކެއް އަންނާނެއެވެ. މިއީ ޤަޞްދުގައި ކުރާ ކަމެއްކަމުގައި ވިޔަސް ނުވަތަ ހަމަ އިއްތިފާޤުން ވާ ކަމެއްކަމުގައި ވިޔަސް، ޣައްޒާގައި ދިމާވެފައިވާ އިންސާނީ ކާރިސާއަކީ އިސްރާއީލުގެ ދުރު ރާސްތާގެ އިސްތިރާޖީ ލަނޑުދަނޑިތަކަށް ވާސިލުވުމަށް އެޅޭ ފިޔަވަޅަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ.