2024 ވަނަ އަހަރުގެ އެންމެ މަޤްބޫލް ދީނީ ޢިލްމުވެރިން

މުސްލިމުންނަކީ ޢިލްމު އުނގެނުމަށާއި ޢިލްމު އުނގަންނައި ދިނުމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އިސްކަންދޭން ޖެހޭ ބައެކެވެ. ނޭނގޭ ކަމެއް ވާނަމަ އެކަމެއްގެ ޢިލްމު ދަންނަ ބައެއް ގާތުން އަހާ އޮޅުން ފިލުވުމަށް ރަސޫލާ ޞައްލައްﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މުސްލިމްތަކުންނަށް އިރުޝާދު ދެއްވާފައިވެއެވެ.

ދީނުގެ ކަންކަމަކީ ތިމާ ހިތަށް އެރި ގޮތަކަށް ކުރެވޭނެ އަދި ކޮށްގެންވާނެ ވެސް ކަންތައްތަކެއް ނޫނެވެ. ދީނުގެ ކަންކަން ކުރަންޖެހެނީ ޝަރުޢުގައި އަންގަވައިފައި އޮންނަ ގޮތަށެވެ. އެކަންކަން އޮޅުންފިލުވައިދީ ބުނެދެނީ ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނެވެ. އެހެން ކަމުން ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖްތަމަޢުގައި މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ ބައެކެވެ.

ދީނީ ޢިލްމު ވެރިންނަކީ ގިނަ ބައެއްގެ ލޯތްބާ އިޚްތިރާމް ހޯދާބައެކެވެ. އެކިމީހުންނަށް ކަމުދަނީ އެކި ޢިލްމުވެރިންގެ ލެކްޗަރތަކެވެ. އެކި ޢިލްމުވެރިންގެ ލިޔުއްވުންތަކެވެ.

އިސްލާމް ދީނަށް ޚިދުމަތްކުރަމުން އަންނަ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން 2024 ވަނަ އަހަރު މުޅި ދުނިޔޭގެ ލޯބި ހޯދައި މަޝްހޫރުވި 10 ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނަށް މި ލިޔުމުގައި ބަލައިލާނަމެވެ.

އެގޮތުން 2024 ވަނަ އަހަރުގެ އެންމެ މަޤްބޫލް ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ އެއް ބޭފުޅަކީ މުޙައްމަދު ޠާޤީ ޢުޘްމާނީ އެވެ. އެބޭފުޅާއަކީ އިސްލާމީ ޢިލްމުވެރިންނާއި ފިޤުހުގެ އެންމެ އިޙްތިރާމް ލިބިގެންވާ އެއް ބޭފުޅާއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް އިސްލާމިކް ފައިނޭންސްގެ ދާއިރާއިން އޭނާ ކުރައްވާ މަސައްކަތްތައް ވަރަށް ބޮޑަށް ފާހަގަވެއެވެ.

މުޙައްމަދު ޠާޤީ ޢުޘްމާނީ

މުޙައްމަދު ޠާޤީ ޢުޘްމާނީ ވަނީ ޕާކިސްތާނުގައި ހުންނަވައިގެން އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާއި މާލިއްޔަތާ ބެހޭ ނުފޫޒުގަދަ ލިޔުންތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ގިނަ ފޮތްތަކާއި ޢިލްމީ ލިޔުންތަކެއް ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ.

އަނެއް ބޭފުޅަކީ ޑރ އަބޫ އަމީނާ ބިލާލް ފިލިޕްސްއެވެ. ޑރ ބިލާލްއަކީ ކެނެޑާގައި ދިރިއުޅޭ ޖެމެއިކާގެ ދަރިކޮޅުގެ ބޭފުޅެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތިބި ދަރިވަރުންނަށް ހިލޭ އިސްލާމީ ތަޢުލީމު ދޭ އިސްލާމިކް އޮންލައިން ޔުނިވާސިޓީ (އައިއޯޔޫ) ގެ ބާނީ އެވެ. އިސްލާމީ ތަޢުލީމަށް ކޮށްދެއްވި ޚިދުމަތްތަކާއި ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ އެތައް ލިޔުންތަކެއްގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރު ބިލާލް ފިލިޕްސް އިސްލާމީ ދީނީ ޢިލްމާއި އަޅާކިޔުމުގެ ދީނާއި ޒަމާނީ މައްސަލަތައް އިސްލާމީ ނަޒަރަކުން ބަލާފައިވެއެވެ. ޑރ ބިލާލް ފިލިޕްސް ރާއްޖެ ވަޑައިގެން ރާއްޖޭގައިވެސް ޕަބްލިކް ލެކްޗަރ ތައް ދެއްވަވާފައިވެއެވެ.

ދެން އެންމެ މަޤްބޫލު ދީނީ ޢިލްމު ވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަވަނީ ކުރީގެ ކްރިސްޓިއަން ފާދިރީއެއް ކަމަށްވާ ޔޫސުފް އެސްޓެސް އެވެ. ޔޫސުފް އެސްޓެސްއަކީ ގިނަ ބަޔަކު ދަންނަ މޮޅު ދީނީ ވާހަކަ ދެއްކުންތެރިއެކެވެ.

ޔޫސުފް އެސްޓެސް

އިސްލާމްދީނަށް އޭނާ ކުރި ދަތުރާއި ވާހަކަދެއްކެވުމުގައި ގެންގުޅުއްވާ ސަމާސާ ކުރެއްވުމުގެ އުސޫލުގެ ސަބަބުން އެބޭފުޅާ ވަނީ ގިނަ ބައެއްގެ ސަމާލުކަމާއި ލޯބި ހޯދައިފައެވެ.

ޔޫސުފް އެސްޓެސް ދީނުގެ ކަންކަން ބަޔާން ކޮށްދެއްވުމުގައި ސަމާލުކަންދެއްވަނީ އެބަޔަކާ ގުޅުންހުރި ގޮތަކަށް ކަންކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވުމަށެވެ.

ގިނަ ބަޔަކު ޝައުޤުވެރިކަމާއިއެކު އަޑުއަހައި ބަލަމުން މިހާރު ދަނީ ޢުމަރް ސުލައިމާންގެ ދަރުސްތަކާއި ނަޞޭހަތުގެ ސީރީޒް ތަކެވެ.

ޢުމަރް ސުލައިމާނަކީ އެމެރިކާގެ އިސްލާމީ ދާއިރާގެ މަޝްހޫރު ޢިލްމުވެރިއެއްގެ އިތުރުން ޔަޤީން އިންސްޓިޓިއުޓް ފޯ އިސްލާމިކް ރިސާޗްގެ ބާނީ އެވެ. އަދި އެކްޓިވިޒަމް އާއި އިޖުތިމާއީ މަސައްކަތްތަކާއި ޚާއްސަކޮށް އިޖުތިމާއީ އިންސާފާއި ދީންތަކުގެ މެދުގައި އެއްބައިވަންތަކަން ކުރިއެރުވުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކުގެ ސަބަބުން ވެސް އޭނާ މަޝްހޫރުވެ އެވެ.

އިސްލާމީ އުނގަންނައިދިނުންތަކާއި މި ޒަމާނުގެ މައްސަލަތަކުގެ ފުން ވިސްނުމެއް ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ޢުމަރު ސުލައިމާން އީމާންތެރިކަމާއި އަޚްލާޤާއި އެންޕެތީއާ ބެހޭ އިރުޝާދުތަކުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ވާހަކަފުޅުދައްކަވައެވެ.

އެންމެ މަޤްބޫލް ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރޭގައި ދެން ހިމެނެނި ދާލިޔާ މުޖާހިދެވެ. މިޞްރަށް ނިޞްބަތްވާ ދާލިޔާ އަކީ އެމެރިކާގައި ދިރިއުޅުއްވާ ދިރާސާކުރައްވާ، ޢިލްމުވެރި ލިޔުންވުންތެރިއެކެވެ.

އަންޑަސްޓޭންޑިން (އައިއެސްޕީޔޫ) ގެ ޑިރެކްޓަރ އޮފް ރިސާޗްގެ އިތުރުން އެމެރިކާގައި އިސްލާމްދީނާއި މުސްލިމުންގެ ތަސައްވުރާ ބެހޭ ގޮތުން އަޑު އުފުއްލަވާ އެންމެ އިސް ބޭފުޅަކީއެއީއެވެ.

އެކަމަނާގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް އިސްލާމޯފޯބިއާ، މުސްލިމް އައިޑެންޓިޓީ، އަދި ހުޅަނގުގައި މުސްލިމުންގެ ދައުރާ ގުޅުންހުރި މައްސަލަތަކަށް އަލިއަޅުވާލައްވައި، ދީންތަކުގެ މެދުގައި ކުރެވޭ މަޝްވަރާތަކާއި ގުޅުވައިލައްވައެވެ.

ޔާސްމީން މުޖަހިދަކީވެސް ގިނަ ބައެއްގެ ލޯބި ހޯދާފައިވާ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. ޔާސްމީންއަކީ އެމެރިކާގައި ދިރިއުޅޭ މަޝްހޫރު ދީނީ ލިޔުއްވުންތައް ލިޔުއްވާ ލިޔުންތެރިއެކެވެ. މީގެއިތުރުން މޮޓިވޭޝަނަލް ސްޕީކަރެއްގެ ގޮތުގައި ޔާސްމީންގެ ނަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ހަމައެެހެންމެ ޔާސްމީންއަކީ އިސްލާމީ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. އަމިއްލަ އަދި ރޫހާނީ ކުރިއެރުމަށް ޚާއްސަ ލިޔުންތަކާއި، ނަފްސާނީ ޢިލްމާއި، އަމިއްލަ ނަފްސް ހޭލުންތެރިވުމާއި، ޖަޒުބާތީ ގޮތުން ކެތްތެރިވުމާ ބެހޭގޮތުން ލިޔުއްވާފައިވާ ޔާސްމީންގެ ލިޔުންތައް ގިނަ ބައެއްގެ ޝައުޤުވެރިކަން ހޯދައިފައިވެއެވެ.

ޔާސްމީންގެ ފޮތް "ރިކްލޭމް ޔޯރ ހާޓް" ގައި ވަނީ ދިރިއުޅުމުގެ ގޮންޖެހުންތަކުގައި އުޅޭ މީހުންނާ ގުޅޭ ނަޒަރިއްޔާތުތަކެއް ހުށަހަޅައިދީގެން ގިނަ ބަޔަކަށް، ހާއްސަކޮށް ޒުވާން މުސްލިމުންނަށް ލިޔެފައިވާ މެސެޖުތަކެކޭ ބުނެވިދާނެއެވެ.

މުފްތީ އިސްމާއިލް މެންކް އަކީ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައިވެސް މަޝްހޫރު ބޭފުޅެކެވެ. މުފްތީ އިސްމާއީލް މެންކްއަކީ މުފްތީ މެންކްގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޒިމްބާބުވޭގެ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. މުފްތީ މެންކްގެ މަސައްކަތުގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ ރޫޙާނީ އިރުޝާދާއި، އަމިއްލަ ތަރައްޤީއާއި، އިޖުތިމާޢީ މައްސަލަތަކަށެވެ. މުފްތީ މެންކުގެ ސާދާ ޑައިލޮގް ޑެލިވަރީގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ ޒުވާން މުސްލިމުންގެ މެދުގައި އޭނާ މަޤްބޫލްކަން ހޯދައިފައިވެއެވެ.

ދީނީ ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ނޫމާން އަލީ ޚާނަކީ އެމެރިކާގައި ދިރިއުޅުއްވާ ޕާކިސްތާނުގެ ޢިލްމުވެރިއެއްކެވެ. އަދި ބައްޔިނާ އިންސްޓިޓިއުޓްގެ ބާނީއެވެ. ޤުރުއާނާއި އޭގެ ތަފްސީރާ ބެހޭ ގޮތުން ގިނަގިނައިން ވާހަކަފުޅު ދައްކަވައެވެ. ޤުރުއާނާއި މީހުންގެ ދިރިއުޅުން ގުޅުވައިދިނުމުގައި ނުޢުމާން ގެންގުޅުއްވާ އުކުޅުތަކަކީ ގިނަ ބަޔަކު އޭނާގެ ވާހަކަތަކަށް ސަމާލުކަންދޭ އެއްސަބަބެވެ.

ނުޢުމާން ވަނީ ގިނަ މުސްލިމުންނަށް ޤުރުއާނާ އަލުން ގުޅި، އަދުގެ ޙާލަތުގައި އޭގެ އިރުޝާދުގެ އަލީގައި ވިސްނާނެ ގޮތް ބުނެދީފައެވެ. ނުޢުމާންގެ ލެކްޗަރތައް ޚާއްސަކުރައްވަނީ ހަމައެކަނި ދީނީ މައްސަލަތަކުގައެއްނޫނެވެ. ނަފްސުގެ ތަރައްޤީއާއި އާއިލީ ގުޅުން ފަދަ އިޖުތިމާޢީ މައުޟޫޢުތަކަށް ވެސް އިސްލާމީ ނަޒަރުން އަލިއަޅުއްވައިލައްވައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވައެވެ.

އެންމެ ފަހުން މިބަލާލަނީ ގިނަ ބައެެއްގެ ލޯބިހޯދައިފައިވާ އަދި ގިނަ ޣައިރު މުސްލިމުންތަކެއް އެބޭފުޅެއްގެ އަތްމައްޗަށް އިސްލާމްދީނަށް ވަދެފައިވާ ޑރ ޒާކިރު ނައިކަށެވެ. ޑރ ޒާކިރު ނައިކަކީ އިސްލާމީ ޢިލްމުވެރިއެއްގެ އިތުރުން އިންޑިއާގެ އިސްލާމިކް ރިސާޗް ފައުންޑޭޝަން (އައިއާރުއެފް) ގެ ބާނީއެވެ.

އެކިއެކި ދީންތަކާއި ތަފާތު ޤަބޫލުކުރުންތަކުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ޢިލްމު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ޑރ. ނައިކް ގިނައިން ގެންދަވަނީ ދީންތަކުގައި ހުރި ތަފާތުތަކާއި މެދު މަޝްވަރާތަކާއި ބަހުސްތައް ބާއްވައި، އިސްލާމީ އުނގަންނައިދިނުންތައް ބަޔާންކޮށްދީ، އިސްލާމްދީނާ ބެހޭގޮތުން ގޯސް ޚިޔާލުތައް ސާފުކޮށްދެއްވަމުންނެވެ. ޑރ ޒާކިރުގެ ތަޤްރީރުތަކާއި، ދަރުސްތަކާއި، ޓީވީން ފެނިގެންދާ ގޮތް ދުނިޔޭގެ ބެލުންތެރިންނާ ހަމައަށް ފޯރާފައިވާއިރު، މީގެއިތުރުން ޑރ ޒާކިރަކީ މިޒަމާނުގެ އިސްލާމީ ފިކުރުގެ އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ފަރާތެވެ.