އީރާނާއި އިޒްރާއީލުގެ ހަނގުރާމައާ ގުޅޭ އެންމެ މުހިންމު 4 ކަންތައް

އީރާނާއި އިޒްރާއީލުގެ "12 ދުވަހުގެ ހަނގުރާމަ" ވަނީ ނިމުމަކަށް އައިސްފައެވެ. އެމެރިކާގެ އެހީތެރިކަމާއެކު، ދެ ޤައުމުގެ ހުއްޓުވުމުގެ އެއްބަސްވުން ދެމިއޮންނާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ.

 ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް މިކަން ބަލައިގަތީ އޭނާގެ "އަމިއްލަ ކާމިޔާބީއެއް" ގެ ގޮތުގައެވެ. ނަމަވެސް، ހަނގުރާމައަށްފަހުގެ މަރުހަލާއާ ގުޅޭ ސުވާލުތަކާއި ކަންބޮޑުވުންތައް އިތުރުވަމުންދެއެވެ. މި އަޑުގަދަވުމަކީ (އަސްލު) ހަނގުރާމައިގެ ނަތީޖާތަކާއި، އެކި ދާއިރާތަކަށް ކުރާނެ އަސަރުތަކާ ގުޅޭ ލަފާކުރުންތަކާއި އަންދާޒާތަކުގެ އަޑުގަދަވުމާ އެއްވަރުގެ އެއްޗެކެވެ. މިހާތަނަށް ދެފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުމާއި ގެއްލުންތަކުގެ މިންވަރެއް ނޭނގެއެވެ. 

އީރާނުގެ ފަރާތުން، އެ ޤައުމުގެ ނިއުކްލިއަރ އަދި އިސްތިރާޖީ ވަސީލަތްތަކަށް ލިބުނު ގެއްލުމުގެ މިންވަރާ ގުޅޭ އަންދާޒާތައް ތަފާތުވެއެވެ. އިޒްރާއީލުގެ ފަރާތުން، އިޒްރާއީލުގެ އަސްކަރީ ސެންސަރޝިޕުން ވަނީ އީރާނުން އަމާޒުކުރި ތަންތަނާއި، އެތަންތަނަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކާ ގުޅޭ މަޢުލޫމާތުތައް ހިފަހައްޓާފައެވެ.

 މި ކަންކަމާ ގުޅޭ ހުރިހާ ވާހަކައަކީ، އިސް ފަންނީ އަދި އިންޓެލިޖެންސް މަސްދަރުތަކުން ނަމަވެސް، ހަމައެކަނި ލަފާކުރުންތަކާއި އަންދާޒާތަކެވެ. ވައިގެ އަދި މިސައިލް ހަމަލާތަކުގެ އަނދިރި ފިލައިގެން ދިއުމާ ހަމައަށް، އޮބްޒާވަރުންނާއި ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުގެ ސިކުނޑިތަކުގައި ގިނަ ސުވާލުތަކެއް އުފެދެމުންދެއެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ލޭއޮހޮރުވުމާއި ހަލާކުވުމުގެ ބާބެއް ނިމި، ދެން ފެށޭނީ މޭޒުދޮށުގައި "ސިޔާސީ ހަނގުރާމައިގެ" އެހާމެ ގަދަފަދަ ބާބެއްކަން ޔަގީނެވެ. އެތަނުގައި އާ ބާރުގެ ބެލެންސް ތަރުޖަމާކުރެވި، ކާމިޔާބާއި ބަލިވުމުގެ މަންޒަރުތައް ފެންނާނެއެވެ. 

އީރާނާއި އިޒްރާއިލްގެ ހަނގުރާމައާއި ގުޅޭ ފުރަތަމަ ސުވާލަކީ ކާމިޔާބާއި ބަލިވުމުގެ ސުވާލެވެ. މި ހަނގުރާމައިގައި އެންމެ ގެއްލުން ބޮޑުވީ ކޮންބަޔަކަށްތޯ އެވެ. އަދި މި ސުވާލަކީ  މިހާރުގެ ހާލަތު އެންމެ ރަނގަޅަށް ދައްކުވައިދޭ ސުވާލު ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. މި ހަނގުރާމައިގައި އެންމެ ކާމިޔާބު ލިބުނީ ކާކަށްތޯ އެހުމަށްވުރެ ކާމިޔާބަކީ މި ފޯމިއުލާއަކީ ހަނގުރާމަވެރި ދެ ފަރާތުގެ ހާލަތު ދައްކުވައިދޭ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.  

ބާރަ ދުވަހުގެ ހަނގުރާމައިގައި ދެފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުން އެއްވަރެއް ނޫނެވެ. އީރާނަށް ލިބުނު ގެއްލުން އިޒްރޭލަށް ލިބުނު ގެއްލުމަށްވުރެ ބޮޑު ނަމަވެސް ނެތަންޔާހޫއަށް އީރާނާ ދެކޮޅަށް "ފުރިހަމަ ކާމިޔާބީއެއް" ނުލިބުނު ކަމަކު އޭނާ ބޮޑު ބަލިކަށިކަމަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހުނީއެއް ނޫނެވެ.

 އެހެނީ އޭނާއަށް އެތައް ކާމިޔާބީތަކެއް ލިބިފައިވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ އެއްވެސް ގެއްލުމެއް ނެތި އީރާނުގެ މުޅި އެއަރ ސްޕޭސް ބޭނުންކުރެވުނުކަމެވެ. އަދި ސެކިއުރިޓީގެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއް ކުރިމަތިވެ، އޭގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އީރާނުގެ ނިއުކްލިއަރ އަދި މިސައިލް ޕްރޮގްރާމްތަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބި، އެތައް ވެރިންނަކާއި ސައިންޓިސްޓުންނަކަށް އަމާޒުކުރެވި، އަދި ދައުލަތާއި ސަރުކާރުގެ ސްޓްރެޓެޖިކް އެސެޓްތަކަށް ހަމަލާދެވުނެވެ.

 ނަމަވެސް މި ހަނގުރާމައިން ފެންނަން އޮތް ނަތީޖާއަކީ އިޒްރޭލުގެ "ބާރުގެ ހުދޫދު" އަލުން ހާމަވެގެން ދިޔަކަމެވެ. މިއީ ޣައްޒާ އަދި ދެކުނު ލުބްނާންގެ ހަނގުރާމައިންވެސް ފެނުނު ކަމެކެވެ.

 އެންމެންނަށްވެސް އެނގޭ ހަޤީޤަތަކީ އެމެރިކާގެ އެހީތެރިކަން ނެތި އިޒްރޭލަކީ މި ސަރަޙައްދުގެ މެދުމިނުގެ ޤައުމެއްކަމެވެ. އަދި އެމެރިކާގެ ސީދާ އެހީތެރިކަމާއި ސަޕޯޓް ނެތި އިޒްރޭލަކަށް މި ސަރަޙައްދުގެ ހަނގުރާމަތަކުން ފަޚުރުވެރި ކާމިޔާބީއެއް ނުލިބޭނެކަމެވެ. 

އަނެއްކޮޅުން، އީރާނަށް ވަނީ "އަޔަން ޑޯމް" އާއި އޭގެ ގިނަ މިސައިލް ޑިފެންސް ފަށަލަތަކުގެ ހައިބަތު ނައްތާލައި، އިޒްރޭލުގެ އެތެރެއަށާއި މުޅި ސަރަޙައްދަށް ހަމަލާދީ، އަރަބި ސިޓީތަކާއި ވެރިކަންކުރާ ރަށްތަކުގައި މެނުވީ ނުފެންނަ ވަރުގެ ހަލާކާއި ވީރާނާކަން ގެނެސްދީފައެވެ.

 މިއީ އިޒްރާއިލްގެ  އަންނަން އޮތް ޖީލުތަކުގެ ހަނދާނުގައިވެސް ހުންނާނެ ކަމެކެވެ.

 އަދި މިއީ އޮކްޓޯބަރު 7 ގެ މަންޒަރުތަކާއެކު ހުރިހާ ޔަހޫދީ ދަރިންނަށް އަމާންކަމާއި ކުރިއެރުން ލިބޭނެ ކަމަށްބުނާ ހުވަފެނުގެ ނިދިފިލުވާލާ ބިރުވެރި ހުވަފެނަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ. ނަމަވެސް އިރާނުގެ ޖަވާބު، އޭގެ މުހިންމުކަމާއެކުވެސް، މެދެވެ. އަދި ގިނަ ވަރުގަދަ އިންޒަރުތަކެއް ދެވުނުނަމަވެސް  ޢަމަލީ މައިދާނުގައި ހިނގާ ކަންކަމާ ދެމެދު ވަރަށް ބޮޑު ތަފާތެއް އެބައޮތެވެ.

ކޮންމެއަކަސް، ކާމިޔާބާއި ބަލިވުމާ ބެހޭގޮތުން ފަހުގެ ނިންމުންތައް ނިންމުމުގެ ކުރިން، ދެފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުންތަކުގެ މިންވަރު ދެނެގަތުމަށް އިތުރު ވަގުތާއި މަޢުލޫމާތު ބޭނުންވެއެވެ.

ދެވަނަ ސުވާލަކީ ސިޔާސަތަކީވެސް ހަނގުރާމައިގެ އިތުރު ބައެއްގެ ގޮތުގައި ދެކުމުގެ ސުވާލެވެ.

އެމެރިކާއިން ވެސް އަދި އީރާނުންވެސް  މަޝްވަރާގެ މޭޒުދޮށަށް އައުމަށް ބޭނުންވެއެވެ. ނަމަވެސް އިޒްރާއިލުން މަޝްވަރާކުރަން ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. އިސްރާއީލުން މަޝްވަރާތަކަށް އެއްބަސްވާނީ އީރާނުން ފުރިހަމައަށް ބަލިވެ، އަތްނަގާ ޙާލަތެއްގައި އެކަނިކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

އީރާނުގެ ނިއުކްލިއަރ އަދި މިސައިލް ޕްރޮގްރާމްތަކަކީ މި ހަނގުރާމައިގެ މައިގަނޑު އެއް ބަހުސް ކަމުގައިވާއިރު، އީރާނުން މި ދެ ދާއިރާގައި ކުރިއެރުންތަކެއް ޙާޞިލުކޮށްފައިވާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ފަހުގެ ހަނގުރާމައިގައި އީރާނުގެ މިސައިލް ޕްރޮގްރާމްގެ ޤާބިލުކަން ސާބިތުކޮށްދީފައިވާއިރު، މި ޕްރޮގްރާމްތަކާމެދު އެއްވެސް އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ކުޑަކަމަށް ބެލެވެއެވެ.

މި ހަނގުރާމައިގެ ނަތީޖާއަކަށް ވެގެންދާނީ އީރާނުގެ މަދަނީ ނިއުކްލިއަރ ޕްރޮގްރާމްގެ ޙައްޤުތައް ހިފެހެއްޓުމާއި، އެ ޤައުމުގެ މިސައިލް ޕްރޮގްރާމް ދެމެހެއްޓުމުގެ ޤާބިލުކަން ހުރި މިންވަރެއްކަމަށް ސިޔާސީ ތަޙްލީލުކުރާ ފަރާތްތަކުން ދެކެއެވެ.

މި ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން އީރާނާއި އިޒްރާއީލު، ދެ ޤައުމުގެވެސް އެތެރޭގެ އެއްބައިވަންތަކަން ވަގުތީގޮތުން ވަރުގަދަވެފައިވާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ނަމަވެސް މި އެއްބައިވަންތަކަމަކީ ދިގު މުއްދަތަކަށް ދެމިގެންދާނެ ކަމެއް ނޫންކަމަށް ސިޔާސީ މާހިރުން ލަފާކުރެއެވެ.

އިޒްރޭލްގެ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނެތަންޔާހޫގެ މަގުބޫލުކަން މިވަގުތު ވަނީ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައިގައެވެ. އަދި އެމެރިކާ އާއި ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކާއެކު އޮންނަ ގުޅުން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ރަނގަޅުވެފައެވެ. 

އެހެންނަމަވެސް، ޣައްޒާގެ މައްސަލައާއި، ހަރިދީމުންގެ މައްސަލަ އަދި ޝަރުއީ އިސްލާހުގެ މައްސަލަތަކަކީ އަދިވެސް އިޒްރޭލްގެ އެތެރޭގައި އޮތް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެކެވެ.

އީރާނުގައިވެސް މިފަދަ ހާލަތެއް މެދުވެރިވެފައިވާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ފަހުން އެ ޤައުމުގެ ކުރިމަގާމެދު ދެ ވިސްނުމެއް ފެންމަތިވެފައިވެއެވެ. އެއް ބަޔަކު ބޭނުންވަނީ އީރާނުގެ "އިންގިލާބީ" ސިޔާސަތު ކުރިއަށް ގެންދިއުމެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ބޭނުންވަނީ ބައިނަލްއަގުވާމީ މުޖުތަމައުއާ ގުޅި، ދުނިޔޭގެ އިގުތިސާދަށް އަލުން ނުކުތުމެވެ.ުއީރާނާއި އިޒްރާއިލް ހަނގުރާމައާއި ގުޅުން ހުރި އެންމެ މުހިންމު ސުވާލަކީ ޣައްޒާގެ މުސްތަޤްބަލަކީ ކޮބައިތޯއެވެ. އީރާނާއި އިޒްރޭލް ދެމެދު ހިނގި ހަނގުރާމައިގެ ނަތީޖާ ޣައްޒާގެ މައްސަލައަށް ކޮށްފާނެ އަސަރާމެދު ސުވާލު އުފެދިފައިވެއެވެ. ނެތަންޔާހޫއަށް މިހާރު ލިބިފައިވާ ސިޔާސީ ބާރުގެ ސަބަބުން، ޣައްޒާގެ މައްސަލައިގައި ދެ މަގަކުން ކުރެ މަގެއް ޚިޔާރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮތްކަމަށް ބެލެވެއެވެ. އެއީ ހަނގުރާމަ ކުރިއަށް ގެންދިއުން ނުވަތަ ހަމަސް އާއެކު ވާހަކަދައްކައިގެން ހައްލެއް ހޯދުމެވެ.