ޚާމަނާއީ ކޮބާ ؟ ރައްޔިތުންނަށް ޚާމަނާއީ ނުފެންނަތާ 22 ދުވަސް!

އިރާނުގެ އެންމެ މަތީ ލީޑަރު އާޔަތުﷲ ޢަލީ ޚާމަނާއީ، ބުދަ ދުވަހުގެ ރޭ އިމާމް ޚޮމޭނީ ހުސައިނިއްޔާގައި ބޭއްވުނު މުޙައްރަމް މަހުގެ ހާއްސަ ރަސްމިއްޔާތެއްގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންފައިނުވާކަން ފާހަގަކުރެވި، އެކަމާ ގުޅިގެން ގިނަ ސުވާލުތަކެއް އުފެދިއްޖެއެވެ. އެކި އަހަރުތަކުގައި އާޔަތުﷲ ޚާމަނާއީގެ ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމާއެކު ބާއްވަމުން އަންނަ މި ރަސްމިއްޔާތުގައި އެބޭފުޅާ ނެތުމަކީ، އިރާނާއި އިޒްރޭލާ ދެމެދު ހަނގުރާމައެއް ފެށުނު ފަހުން  ޢާންމުންގެ ކުރިމަތިން ގެއްލިވަޑައިގެންފައިވާތީ، އިރާނުގެ ރައްޔިތުންގެ ކަންބޮޑުވުން އިތުރުވެގެންދިޔަ ކަމެކެވެ.

މީގެކުރިން، ކޮވިޑް-19ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ތެރޭގައި ސިއްހީ ގައިޑްލައިންތަކުގެ ސަބަބުން ގިނަބަޔަކު އެއްނުވާނޭ ގޮތަށް މި ރަސްމިއްޔާތު ބޭއްވުނުއިރު، ޚާމަނާއީ ގިނިކަންޔާ އިމާމް ޚޮމޭނީގެ މަގްބަރާގައި ވަނީ ފެނިވަޑައިގެންފައެވެ. ނަމަވެސް، މި ފަހަރުގެ ނެތުމަކީ ޚާއްސަ ކަމެކެވެ. އިޒްރޭލުން އިރާނަށް ދިން ހަމަލާތަކަށްފަހު، ޚާމަނާއީ ޢާންމުންގެ ކުރިމަތިން 22 ދުވަހަށް ފެނިވަޑައިގެންފައި ނުވާކަމަށް ވެއެވެ. އަދި، މި ދުވަސްތަކުގެ ތެރޭގައި އިރާނުގެ އަސްކަރީ ކޮމާންޑަރުންގެ ޖަނާޒާތަކުގައިވެސް އެމަނިކްފާން ބައިވެރިވެވަޑައިގެންފައެއް ނުވެއެވެ.

މި ރަސްމިއްޔާތުގައި އިރާނުގެ އަސްކަރިއްޔާގެ ކޮމާންޑަރުންނާއި، ސަރުކާރުގެ އިސްވެރިންނާއި، ޖުޑީޝަރީގެ އިސްވެރިން ބައިވެރިވެވަޑައިގެންފައިވެއެވެ. އަދި، ކުޑަކުދިންވެސް މި ރަސްމިއްޔާތުގައި ބައިވެރިވެ، ޝަހީދުވި އަސްކަރީ ކޮމާންޑަރުންގެ ފޮޓޯތައް ހިފައިގެން ތިއްބެވެ. އެކަމުން ދައްކައިދެނީ ޝަހީދުވި ބަޠަލުންނަށް ކުރާ އިހުތިރާމާއި އެބޭފުޅުންނަށް ލިބުނު ގެއްލުމެވެ.
އިރާނުގެ ސަރުކާރު މީޑިއާއިން ޚާމަނާއީ ނެތްކަން ފާހަގަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ޤައުމީ ފެންވަރުގައި ދެވުނު ކަވަރޭޖުތަކުން ދައްކާފައިވަނީ، އެމަނިކްފާން މިފަދަ ބޮޑު ރަސްމިއްޔާތަކުން ގެއްލިވަޑައިގަތުން އެއީ އާދައިގެ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ދައްކުވައިދިނުމަށް ކުރި މަސައްކަތް ކަމުގައެވެ.

ލުބްނާނުގައި ހުންނަ އިރާނުގެ ސަޤާފީ އެޑްވައިޒަރ އަދި ޚާމަނާއީގެ އެކުވެރިޔާ ކާމިލް ބާޤިރްޒާދެހް ވަނީ، ޚާމަނާއީ ނެތުމަކީ "ދިފާޢީ އުސޫލަކަށް" ތަބާވުން ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. މަޝްރިގް ނިއުސްއަށް ލިޔުއްވަމުން ބާޤިރްޒާދެހް ވިދާޅުވީ، ޚާމަނާއީގެ ނެތުމަކީ ނާދިރު، ނުވަތަ އާދަޔާޚިލާފު، ނުވަތަ މިއަދު ފެށުނު ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ.

އެކަމުން އެމަނިކްފާންގެ އުސޫލުތަކާއި، އަދި އެމަނިކްފާން އަމަލުކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ރައްކާތެރިވުމުގެ އާދަތަކާ ގުޅިފައިވާ ކަމެއް ކަމުގައިވެސް ބާޤިރްޒާދެހް ވިދާޅުވިއެވެ. އޭނާ އިތުރަށް ވިދާޅުވީ، ޚާމަނާއީ އަމިއްލަ މަސްލަހަތުތަކަށްވުރެ ބޮޑަށް އެމަނިކްފާންގެ ސެކިއުރިޓީ ޓީމުގެ ތަޖުރިބާކާރުންގެ ޚިޔާލުތަކަށް އިސްކަންދެއްވާ ކަމަށާއި، އެއީ މީގެކުރިންވެސް އަމަލުކުރައްވަމުން ގެންދަވާ އުސޫލެއް ކަމަށާއި، އަދި ރައްކާތެރިކަމާއެކު ލީޑަރޝިޕްގެ ސިފައެއް ކަމުގައެވެ.

މިދިޔަ ޖޫން މަހުގެ 13 ވަނަ ދުވަހު އިޒްރޭލުން އިރާނަށް 12 ދުވަހުގެ ހަމަލާތަކެއް ދޭން ފެށިއެވެ. އޭގެފަހުން ހަނގުރާމަ ހުއްޓާލުމުގެ އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމުގެ ކުރިންވެސް ޚާމަނާއީ ޢާންމުންގެ ކުރިމަތިން ނެތުމަކީ، އެމަނިކްފާން ސަލާމަތީ ކަންބޮޑުވުންތައް ދެމިހުރިކަމުގެ ހެއްކެއް ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. އިޒްރޭލުގެ ދިފާޢީ ވަޒީރު ޔޯއަވް ގަލަންޓް ވަނީ ޗެނަލް 13 އަށް ދެއްވި ބަސްދީގަތުމެއްގައި ޚާމަނާއީ އަވަހާރަކޮށްލަން ބޭނުންވި ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެކަމަށް އޮޕަރޭޝަނަލް ފުރުސަތެއް ނުލިބުނު ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. އިޒްރޭލުގެ ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫވެސް ވިދާޅުވެފައިވަނީ ޚާމަނާއީ އަވަހާރަކޮށްލެވިއްޖެނަމަ، މި ހަނގުރާމައިގެ ނިމުން ކައިރިވެދާނެ ކަމަށެވެ.

މި ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭގައި  އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް ވަނީ ޚާމަނާއީ ހުންނެވި ތަން އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށާއި ނަމަވެސް "މިވަގުތަށް" އޭނާ އަވަހާރަކޮށްލުމުގެ "ނިޔަތެއް" ނެތް ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. ރޮއިޓާސް ނޫސް އެޖެންސީން ކުރިން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، ނަން ހާމަނުކުރާ އެމެރިކާގެ އޮފިޝަލުންނާ ހަވާލާދީ ބުނެފައިވަނީ، އިރާނުގެ އެންމެ މަތީ ލީޑަރު އާޔަތުﷲ ޢަލީ ޚާމަނާއީ އަވަހާރަކޮށްލުމަށް އިޒްރޭލުން ހުށަހެޅި ރޭވުން ރައީސް ޓްރަމްޕް ވަނީ ވީޓޯ ކުރައްވާފައި ކަމަށެވެ.